του Fabio Vighi*

Ενάμιση χρόνο μετά την εμφάνιση του Ιού, κάποιοι ενδέχεται να έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται γιατί οι συνήθως αδίστακτες άρχουσες ελίτ αποφάσισαν να παγώσουν  την παγκόσμια μηχανή παραγωγής κέρδους με αφορμή την εμφάνιση ενός παθογόνου που χτυπάει σχεδόν αποκλειστικά τις μη παραγωγικές ηλικίες (άνω των 80 ετών). Γιατί όλος αυτός ο ανθρωπιστικός ζήλος; Cui bono? (Ποιος ωφελείται;) Μόνο όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τις θαυμαστές περιπέτειες του Παγκοσμιοποιημένου Καπιταλισμού (GloboCap) μπορούν να βαυκαλιστούν πιστεύοντας πως το σύστημα επέλεξε να κατεβάσει ρολά από συμπόνια. Ας είμαστε σαφείς από την αρχή: τα μεγάλα αρπακτικά του πετρελαίου, των όπλων και των εμβολίων δεν θα μπορούσαν να νοιάζονται λιγότερο για την ανθρωπότητα.

Ακολουθήστε το χρήμα

Στην προ Κορονοϊού εποχή, η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν στα πρόθυρα μιας ακόμα κολοσσιαίας κατάρρευσης. Ακολουθεί ένα σύντομο χρονικό της διαρκώς αυξανόμενης πίεσης:

Ιούνιος 2019:  Στην Ετήσια Οικονομική Έκθεσή της η ΒΙS (Bank of International Settlements -Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) με έδρα την Ελβετία, η «Κεντρική Τράπεζα όλων των Κεντρικών Τραπεζών», κρούει τον παγκόσμιο κώδωνα του κινδύνου. Το έγγραφο επισημαίνει «υπερθέρμανση […] στην αγορά μοχλευμένων δανείων (leveraged loan market), όπου «η πιστοληπτική ικανότητα επιδεινώνεται» και «τα εγγυημένα δανειακά ομόλογα εκτοξεύονται» (CLOs) -θυμίζοντας την απότομη αύξηση των εγγυημένων δανειακών υποχρεώσεων (CDOs) που ενίσχυσε την κρίση των δανείων χαμηλής εξασφάλισης) [το 2008]. Με απλά λόγια, η χρηματοπιστωτική βιομηχανία τρέφεται για ακόμη μια φορά με σκουπίδια.

9 Αυγούστου 2019:  Η BIS εκδίδει ένα έγγραφο εργασίας ζητώντας τη λήψη «μη συμβατικών μέτρων νομισματικής πολιτικής» με σκοπό την «προστασία της πραγματικής οικονομίας από την περαιτέρω επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών». Το έγγραφο επισημαίνει πως «προσφέροντας άμεση πίστωση στην οικονομία», κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, ο δανεισμός από την κεντρική τράπεζα «μπορεί να υποκαταστήσει τις εμπορικές τράπεζες στην χορήγηση δανείων στις εταιρείες».

15 Αυγούστου 2019:  Η Blackrock Inc, το ισχυρότερο επενδυτικό ταμείο (διαχειρίζεται γύρω στα 7 τρις δολάρια μετοχών και ομολόγων) εκδίδει μια λευκή βίβλο με τίτλο Αντιμετωπίζοντας την επόμενη ύφεση. Ουσιαστικά, το έγγραφο δίνει εντολή στη Fed (Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα) να εγχύσει απευθείας ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να αποτραπεί «μια δραματική ύφεση». Ξανά, το μήνυμα είναι σαφές και αδιαμφισβήτητο: «Μια άνευ προηγουμένου αντίδραση καθίσταται απαραίτητη, όταν τα όρια της νομισματικής πολιτικής εξαντλούνται και η δημοσιονομική πολιτική από μόνη της δεν επαρκεί. Η αντίδραση αυτή πολύ πιθανό να περιλαμβάνει την επιλογή του «απ’ ευθείας» (going direct): «την εύρεση τρόπων διοχέτευσης χρήματος στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα απ’ ευθείας από την κεντρική τράπεζα», αποτρέποντας ταυτόχρονα φαινόμενα υπερπληθωρισμού. Παραδείγματα αποτελούν η Δημοκρατία της Βαϊμάρης τη δεκαετία του 1920, και πιο πρόσφατα η Αργεντινή και η Ζιμπάμπουε».

22-24 Αυγούστου 2019:  Οι κεντρικοί τραπεζίτες του G7 συναντιούνται στο Jackson Hole, του Wyoming, για να συζητήσουν του έγγραφο της Black Rock όπως και άλλα επείγοντα μέτρα που αφορούν την αποτροπή της επικείμενης κατάρρευσης. Σύμφωνα με την προφητική δήλωση του James Bullard, Πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Πολιτείας του St Louis: «Πρέπει απλώς να πάψουμε να νομίζουμε πως την επόμενη χρονιά τα πράγματα θα είναι φυσιολογικά.»

15-16 Σεπτεμβρίου 2019: Η ύφεση εγκαινιάζεται επίσημα με το αιφνίδιο άλμα των  επιτοκίων στην αγορά των ρέπος (από 2% στο 10.5%). Τo Repo (ρέπος), συντομογραφία του του «repurchase agreement» (συμφωνία επαναγοράς), είναι ένα συμβόλαιο με το οποίο τα επενδυτικά κεφάλαια δανείζονται χρήματα με εγγύηση περιουσιακά στοιχεία (συνήθως κρατικά ομόλογα). Τη στιγμή της συναλλαγής, οι χρηματοπιστωτικοί παράγοντες (οι τράπεζες) επιχειρούν να επαναγοράσουν τα περιουσιακά στοιχεία σε υψηλότερη τιμή, συνήθως εν μία νυκτί. Με λίγα λόγια, τα repos είναι βραχυχρόνια εγγυημένα δάνεια. Είναι η κύρια πηγή χρηματοδότησης των traders (παίκτες του χρηματιστηρίου) στις περισσότερες αγορές, ειδικά στο παράλληλο σύμπαν των Παραγώγων. Η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά των repos μπορεί να προκαλέσει καταστροφικά φαινόμενα ντόμινο σε όλους τους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

17 Σεπτεμβρίου 2019: Η Fed ξεκινά το νομισματικό πρόγραμμα εκτάκτου ανάγκης, διοχετεύοντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια την εβδομάδα στη Wall Street, εκτελώντας πρακτικά το σχέδιο «απευθείας» της Black Rock. (Όπως αναμενόταν, τον Μάρτιο του 2020, η Fed θα προσλάβει την BlackRock για τη διαχείριση του πακέτου διάσωσης απέναντι στην «κρίση του Covid 19».

19 Σεπτεμβρίου 2019: Ο Donald Trump υπογράφει το Εκτελεστικό Διάταγμα 13887, ιδρύοντας την National Influenza Vaccine Task Force (Εθνική Ομάδα Δράσης για ένα Εμβόλιο Γρίπης), στόχος της οποίας είναι να αναπτύξει ένα «Πενταετές εθνικό σχέδιο για την προώθηση της χρήσης πιο ευέλικτων και διευρυνόμενων τεχνολογιών κατασκευής εμβολίων και για την επιτάχυνση της ανάπτυξης εμβολίων που προστατεύουν από πολλούς ή από όλους τους ιούς της γρίπης». Αυτό για να αντιμετωπιστεί «μια πανδημία γρίπης», η οποία, σε αντίθεση με την εποχική γρίπη, […] έχει τη δυνατότητα να εξαπλωθεί ραγδαία στην υφήλιο, να μολύνει περισσότερους ανθρώπους, και να προκαλέσει υψηλά ποσοστά παθήσεων και θανάτων σε πληθυσμούς που στερούνται προηγούμενης ανοσίας». Δεν ήταν δύσκολο λοιπόν να μαντέψει κανείς ότι η πανδημία ήταν προ των πυλών, ενώ στην Ευρώπη οι προετοιμασίες βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη (δες εδώ κι εδώ).

18 Οκτωβρίου 2019:  Στη Νέα Υόρκη, διεξάγεται το Event 201, μια στρατηγική άσκηση προσομοίωσης ζωονοσογόνου πανδημίας συντονισμένη από το Κέντρο Βιοασφάλειας του Πανεπιστημίου John Hopkins  και το Ίδρυμα Bill and Melinda Gates.

21-24 Ιανουαρίου: Το ετήσιο συνέδριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) λαμβάνει χώρα στο Νταβός της Ελβετίας με αντικείμενο συζήτησης τόσο την οικονομία όσο και τους εμβολιασμούς.

23 Ιανουαρίου 2020: Η Κίνα επιβάλλει λοκντάουν στη Wuhan και σε άλλες πόλεις της επαρχίας της Hubei.

11 Μαρτίου 2020: Ο Γενικός Διευθυντής του WHO (ΠΟΥ) κηρύσσει πανδημία της νόσου του κορονοϊού. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

Το να ενώσει κανείς τις τελείες είναι αρκετά εύκολο. Αν το επιχειρήσουμε, θα διακρίνουμε ένα αρκετά σαφές αφηγηματικό περίγραμμα να αναδύεται, μια στοιχειώδης σύνοψη του οποίου θα ήταν η ακόλουθη: τα λοκντάουν και η παγκόσμια αναστολή των οικονομικών συναλλαγών είχαν ως σκοπό να 1) επιτρέψουν στη Fed να διοχετεύσει φρεσκοτυπωμένο χρήμα στις προβληματικές χρηματαγορές αποτρέποντας παράλληλα το φαινόμενο του υπερπληθωρισμού και 2) να εισαγάγουν τα προγράμματα μαζικού εμβολιασμού και τα υγειονομικά διαβατήρια ως πυλώνες ενός νέο-φεουδαρχικού καθεστώτος καπιταλιστικής συσσώρευσης. Όπως θα δούμε, οι δύο στόχοι έσονται εις σάρκαν μία.

Το 2019 η παγκόσμια οικονομία μαστιζόταν από την ίδια ασθένεια που το 2008 είχε προκαλέσει πιστωτική ασφυξία. Ασφυκτιούσε υπό το βάρος ενός μη βιώσιμου χρέους. Πολλές δημόσιες επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να παράξουν αρκετό κέρδος για την αποπληρωμή των τόκων των χρεών τους οπότε για να επιβιώσουν έπαιρναν νέα δάνεια. Εταιρείες «ζόμπι» (με μακροχρόνιες απώλειες, μειούμενο τζίρο, συμπιεσμένα περιθώρια κέρδους, περιορισμένη ρευστότητα, και υπερβολικά μοχλευμένους ισολογισμούς) εμφανίζονταν παντού. Η κατάρρευση της αγοράς των repos, τον Σεπτέμβρη του 2019, πρέπει να ενταχθεί μέσα σε αυτό το εύθραυστο οικονομικό περιβάλλον.

Όταν ο αέρας έχει κορεστεί με εύφλεκτα υλικά, και μια σπίθα προκαλεί έκρηξη. Και στο μαγικό κόσμο της οικονομίας, tout se tient (όλα συνδέονται): το τίναγμα των φτερών μιας πεταλούδας σε έναν συγκεκριμένο τομέα μπορεί ανά πάσα στιγμή να γκρεμίσει τον χάρτινο πύργο. Οποιαδήποτε αύξηση των επιτοκίων στις χρηματαγορές που τροφοδοτούνται με φθηνά δάνεια, είναι δυνητικά καταστροφική για τις τράπεζες, τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου, τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια και το σύνολο της αγοράς κυβερνητικών ομολόγων, επειδή αυξάνεται το κόστος δανεισμού και στραγγίζει η ρευστότητα.  Αυτό ακριβώς είναι που συνέβη με την κρίση των repos τον Σεπτέμβρη του 2019: τα επιτόκια εκτινάχθηκαν στο 10.5% μέσα σε λίγες μόνο ώρες, και ο πανικός που προκλήθηκε επηρέασε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), δικαιωμάτων προαίρεσης (options), εθνικά νομίσματα, και άλλες αγορές όπου οι trader στοιχημάτιζαν δανειζόμενοι από repos. Ο μόνος τρόπος να αποσοβηθεί η μετάδοση ήταν η χορήγηση  της απαραίτητης ρευστότητας στο σύστημα – σαν ελικόπτερα που πραγματοποιούν ρίψεις νερού σε μία ανεξέλεγκτη πυρκαγιά. Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2019 και Μαρτίου 2020, η Fed διοχέτευσε περισσότερα από 9 τρις στο τραπεζικό σύστημα, ποσό ισοδύναμο με περισσότερο από το 40% του Αμερικανικού ΑΕΠ.

Το κυρίαρχο αφήγημα θα έπρεπε λοιπόν να αντιστραφεί: τα χρηματιστήρια δεν κατέρρευσαν (τον Μάρτιο του 2020) επειδή επιβλήθηκαν τα λοκντάουν, αλλά -αντίθετα- τα λοκντάουν έπρεπε να επιβληθούν επειδή η χρηματοπιστωτική αγορά κατέρρεε. Τα λοκντάουν έφεραν την αναστολή των επιχειρηματικών συναλλαγών,  η οποία αποστράγγισε τη ζήτηση για πίστωση και έτσι σταμάτησε τη μετάδοση. Με άλλα λόγια, η αναδιάρθρωση της χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής μέσω νομισματικών μέτρων εξαίρεσης (έκτακτης ανάγκης), εξαρτιόταν από το σβήσιμο της μηχανής της οικονομίας. Εάν η απίστευτου ύψους ρευστότητα με την οποία τροφοδοτήθηκε ο χρηματοπιστωτικός τομέας, έφτανε στις συναλλαγές στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας, ένα νομισματικό τσουνάμι (υπερπληθωρισμού) με καταστροφικές συνέπειες θα εξαπολύετο.

Όπως υποστηρίζει η οικονομολόγος Ellen Brown, ήταν «άλλο ένα πακέτο διάσωσης», αλλά αυτή τη φορά» υπό το πρόσχημα κάποιου ιού». Παρομοίως, ο John Titus και η Catherine Austin Fitts επισήμαναν ότι το «μαγικό ραβδί» του Covid-19 επέτρεψε στη Fed να εκτελέσει το σχέδιο «going direct» που είχε καταστρώσει η Black Rock, κυριολεκτικά: πραγματοποίησε μια άνευ προηγουμένου αγορά κρατικών ομολόγων ενώ στις επιχειρήσεις χορηγούσε κρατικά εγγυημένα «δάνεια COVID» με το σταγονόμετρο. Με λίγα λόγια, μόνο ένα προκλητό οικονομικό κώμα, θα παρείχε στη Fed το περιθώριο να εξουδετερώσει την ωρολογιακή βόμβα που ήταν έτοιμη να ανατινάξει τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Υπό την κάλυψη της μαζική υστερίας, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ βούλωσε τις τρύπες στο διατραπεζικό σύστημα δανεισμού, αποφεύγοντας τον υπερπληθωρισμό αλλά και τον έλεγχο από το «Financial Stability Οversight Council» (Συμβούλιο Παρακολούθησης της Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημιουργήθηκε μετά την κατάρρευση του 2008), όπως αναλύεται και εδώ. Παρόλα αυτά, το σχέδιο «going direct» πρέπει επίσης να γίνει αντιληπτό ως ένα μέτρο απελπισίας, αφού το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παρατείνει την αγωνία μιας παγκόσμιας οικονομίας που καθίσταται ολοένα και περισσότερο όμηρος της αθρόας έκδοσης χρήματος και του τεχνητού πληθωρισμού των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων.

Στην καρδιά της δυσμενούς θέσης στην οποία βρισκόμαστε έγκειται ένα ανυπέρβλητο διαρθρωτικό αδιέξοδο. Η χρηματιστικοποίηση μέσω της μόχλευσης χρέους  είναι η μόνη γραμμή διαφυγής του σύγχρονου καπιταλισμού, η αναπόφευκτη πορεία διαφυγής για ένα παραγωγικό μοντέλο που έχει φτάσει στο ιστορικό του όριο. Τα κεφάλαια κατευθύνονται προς τις χρηματοπιστωτικές αγορές επειδή η «πραγματική οικονομία», αυτή δηλαδή που θεμελιώνεται πάνω στην εργασία είναι όλο και πιο ασύμφορη. Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο;

Η απάντηση μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: 1. Η αποστολή της οικονομίας να παράγει υπεραξία συμπεριλαμβάνει την επιδίωξη να εκμεταλλευτεί το εργατικό δυναμικό αλλά ταυτόχρονα και να το αποβάλει από την παραγωγή. Αυτό είναι αυτό που ο Μαρξ ονόμασε «κινούμενη αντίφαση» του καπιταλισμού(1). Ενώ αποτελεί την ουσία του τρόπου παραγωγής που γνωρίσαμε εντός του καπιταλισμού, η αντίφαση αυτή σήμερα μας γυρνάει μπούμερανγκ, μετατρέποντας την πολιτική οικονομία σε έναν μηχανισμό μόνιμης καταστροφής. 2. Ο λόγος για αυτό το γύρισμα της τύχης του καπιταλισμού είναι η αντικειμενική αποτυχία της διαλεκτικής εργασίας-κεφαλαίου: η άνευ προηγουμένου επιτάχυνση της τεχνολογικής προόδου στο πεδίο της αυτοματοποίησης από τη δεκαετία του 1980 προκαλεί την αποβολή περισσότερης εργατικής δύναμης από την παραγωγή σε σχέση με αυτήν που μπορεί να (επαν)απορρόφησει. Η συρρίκνωση του όγκου των μισθών σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη ενός ολοένα αυξανόμενου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού μειώνεται, με αναπόφευκτες συνέπειες την αύξηση του ιδιωτικού χρέους και της εξαθλίωσης. 3. Καθώς παράγεται λιγότερη υπεραξία, το κεφάλαιο αναζητά άμεσες αποδόσεις στον μοχλευμένο χρηματοπιστωτικό τομέα και όχι στην πραγματική οικονομία ή επενδύοντας σε κοινωνικά χρήσιμους τομείς όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και οι δημόσιες υπηρεσίες.

Το ρεζουμέ είναι ότι η αλλαγή παραδείγματος που λαμβάνει χώρα αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για μια (δυστοπική) επιβίωση του καπιταλισμού, ο οποίος δεν είναι πλέον σε θέση να αναπαραχθεί μέσω της μαζικής μισθωτής εργασίας και της καταναλωτικής ουτοπίας, της οποίας η μαζική μισθωτή εργασία αποτελεί προϋπόθεση. Η ατζέντα της πανδημίας υπαγορεύτηκε, τελικά, από την συστημική ενδόρρηξη: την πτώση της κερδοφορίας ενός τρόπου παραγωγής που η ανεξέλεγκτη αυτοματοποίηση καθιστά παρωχημένο. Για αυτόν τον εγγενή λόγο, ο καπιταλισμός εξαρτάται όλο και περισσότερο από το δημόσιο χρέος, τους χαμηλούς μισθούς, τη συγκεντροποίηση του πλούτου και της εξουσίας, τη μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τις οικονομικές ακροβασίες.

Αν «ακολουθήσουμε το χρήμα», θα δούμε ότι ο οικονομικός αποκλεισμός, που δόλια αποδίδεται στον Iό, έχει πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, όχι μόνο στο πεδίο της κοινωνικής μηχανικής, όσο και σε αυτό της οικονομικής αρπαγής. Θα επισημάνω στα γρήγορα τέσσερα από αυτά.

Made By Jimbob

1) Όπως αναμενόταν, επέτρεψε στη Fed να αναδιοργανώσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα με μια συνεχή ροή δισεκατομμυρίων δολαρίων που «παράγονταν» με το πάτημα ενός κουμπιού. 2) Επιτάχυνε την εξαφάνιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιτρέποντας στους μεγάλους ομίλους να μονοπωλούν τις εμπορικές ροές. 3) Μείωσε περαιτέρω το μερίδιο των μισθών και διευκόλυνε τη σημαντική εξοικονόμηση κεφαλαίου μέσω της «έξυπνης εργασίας» (η οποία είναι …ιδιαιτέρως έξυπνη για εκείνους που την επιβάλλουν), 4) υποβοήθησε την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, την έκρηξη των κερδών της Βig Tech και το αυγάτισμα του φαρμακοδόλαρου -το οποίο συμπεριλαμβάνει και την ιδιαιτέρως χειμαζόμενη βιομηχανία πλαστικού, η οποία παράγει πλέον εκατομμύρια μάσκες προσώπου και γάντια, κάθε εβδομάδα, πολλά από τα οποία καταλήγουν στους ωκεανούς (προς τέρψη αυτών που μας πουλάνε «πράσινο new deal»). Μόνο το 2020, ο πλούτος των 2.200 περίπου δισεκατομμυριούχων του πλανήτη αυξήθηκε κατά 1,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, μια αύξηση χωρίς ιστορικό προηγούμενο. Όλα αυτά, χάρη σε ένα παθογόνο τόσο θανατηφόρο που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μόνο το 99,8% των μολυσμένων επιβιώνει (δείτε εδώ και εδώ), με τους περισσότερους από αυτούς να μην εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.

Εφαρμόζοντας τον καπιταλισμό διαφορετικά

Το οικονομικό μοτίβο του ιστορίας μυστηρίου του Covid πρέπει να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικού μετασχηματισμού. Αν ξύσουμε την επιφάνεια της επίσημης αφήγησης, αρχίζει να διαμορφώνεται ένα νεοφεουδαρχικό σενάριο. Οι μάζες των όλο και πιο μη παραγωγικών καταναλωτών συστηματοποιούνται και απορρίπτονται, απλώς και μόνο επειδή ο Mr. Global δεν ξέρει πλέον τι να τους κάνει. Μαζί με τους υποαπασχολούμενους και τους αποκλεισμένους, οι εξαθλιωμένες μεσαίες τάξεις αποτελούν πλέον ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με το ραβδί των λουκέτων, των απαγορεύσεων κυκλοφορίας, των μαζικών εμβολιασμών, της προπαγάνδας και της στρατιωτικοποίησης της κοινωνίας, αντί με το καρότο της εργασίας, της κατανάλωσης, του χρόνου για διακοπές, της συμμετοχικής δημοκρατίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων (που αντικαταστάθηκαν στο συλλογικό φαντασιακό από τα ατομικά δικαιώματα των μειονοτήτων).

Επομένως, είναι φενάκη να πιστεύει κανείς ότι ο σκοπός των λοκντάουν είναι θεραπευτικός και ανθρωπιστικός. Πότε το κεφάλαιο νοιάστηκε για τους ανθρώπους; Η αδιαφορία και η μισανθρωπία είναι τα τυπικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, του οποίου το μόνο πραγματικό πάθος είναι το κέρδος και η εξουσία που το συνοδεύει. Σήμερα, η καπιταλιστική εξουσία μπορεί να συνοψιστεί στα ονόματα των τριών μεγαλύτερων επενδυτικών κεφαλαίων στον κόσμο: BlackRock, Vanguard και State Street Global Advisor. Αυτοί οι γίγαντες, που κάθονται στον πυρήνα ενός τεράστιου γαλαξία χρηματοπιστωτικών οργανισμών, διαχειρίζονται αξία που προσεγγίζει το μισό παγκόσμιο ΑΕΠ και είναι βασικοί μέτοχοι σε περίπου 90% των εισηγμένων εταιρειών. Γύρω τους αναπτύσσονται υπερεθνικά ιδρύματα, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η Τριμερής Επιτροπή και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, των οποίων η λειτουργία είναι να συντονίζουν τη συναίνεση εντός του χρηματοπιστωτικού αστερισμού. Μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι όλες οι βασικές στρατηγικές αποφάσεις -οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές- επηρεάζονται τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις ελίτ. Ή μήπως θέλουμε να βαυκαλιζόμαστε ότι ο ιός τους αιφνιδίασε; Μάλλον, ο SARS-CoV-2 -ο οποίος, κατά παραδοχή του CDC και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν έχει ποτέ απομονωθεί- είναι το όνομα ενός ειδικού όπλου ψυχολογικού πολέμου που χρησιμοποιήθηκε τη στιγμή της μεγαλύτερης ανάγκης.

Γιατί θα πρέπει να εμπιστευτούμε ένα τεράστιο φαρμακευτικό καρτέλ (τον ΠΟΥ), ο οποίος δεν είναι υπεύθυνος για τη «δημόσια υγεία», αλλά για την προώθηση εμπορικών προϊόντων με όσο το δυνατόν πιο αποδοτικά ποσοστά κερδοφορίας; Οι πραγματικές απειλές για την δημόσια υγεία προέρχονται από τις άθλιες συνθήκες εργασίας, την κακή διατροφή, την ρύπανση του αέρα, την μόλυνση του νερού και των τροφίμων, και πάνω απ’ όλα από τη διογκούμενη φτώχεια και εξαθλίωση -ωστόσο κανένα από αυτά τα «παθογόνα» δεν βρίσκεται στην λίστα των ανθρωπιστικών ανησυχιών του ΠΟΥ. Η αβυσσαλέα σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των αρπακτικών της φαρμακοβιομηχανίας, των εθνικών και υπερεθνικών ιατρικών οργανισμών και του κυνικού προσωπικού πολιτικής επιβολής είναι πλέον κοινό μυστικό. Δεν είναι τυχαίο ότι την ημέρα που ο COVID-19 χαρακτηρίστηκε πανδημία, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, μαζί με τον ΠΟΥ, εγκαινίασαν την Covid Action Platform (Πλατφόρμα Δράσης για τον Covid), έναν συνασπισμό για την «προστασία της ζωής» που συσπειρώνει πάνω από 1.000 από τις ισχυρότερες ιδιωτικές εταιρείες του κόσμου -και διοικείται από αυτές.

Το μόνο πράγμα που νοιάζει την κλίκα που διευθύνει την ορχήστρα της υγειονομικής έκτακτης ανάγκης είναι να τροφοδοτήσει την κερδοσκοπική μηχανή, οπότε κάθε κίνηση σχεδιάζεται για το σκοπό αυτό, με την υποστήριξη ενός πολιτικού και δημοσιογραφικού μετώπου που ευθυγραμμίζεται από καιροσκοπισμό. Αν η στρατιωτική βιομηχανία χρειάζεται πολέμους, η φαρμακοβιομηχανία χρειάζεται ασθένειες. Δεν είναι σύμπτωση  ότι η «δημόσια υγεία» είναι μακράν ο πιο κερδοφόρος τομέας της παγκόσμιας οικονομίας, σε βαθμό που η Big Pharma  ξοδεύει περίπου τρεις φορές περισσότερα από τις πετρελαϊκή βιομηχανία και δύο φορές περισσότερα από τη Big Tech για να να κάνει λόμπινγκ. Η δυνητικά ατελείωτη ζήτηση για εμβόλια και πειραματικά γενετικά σκευάσματα προσφέρει στο φαρμακευτικό καρτέλ την προοπτική σχεδόν απεριόριστων κερδών, ειδικά όταν αυτά εξασφαλίζονται από προγράμματα μαζικού εμβολιασμού που επιδοτούνται από τον δημόσιο κορβανά (δηλαδή από ακόμα περισσότερο χρέος που θα πέσει στα κεφάλια μας).

Γιατί όλες οι θεραπείες για τον κορονοϊό έχουν δια νόμου απαγορευτεί ή σαμποταριστεί; Όπως με πάσα ειλικρίνεια παραδέχεται ο FDA, η χρήση εμβολίων έκτακτης ανάγκης συνιστάται μόνον εάν «δεν υπάρχουν κατάλληλες, εγκεκριμένες και διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις». Μια αλήθεια κρυμμένη σε κοινή θέα. Επιπλέον, η τρέχουσα θρησκεία των εμβολίων συνδέεται στενά με την άνοδο του φαρμακοδόλαρου, το οποίο, τρεφόμενο από τις πανδημίες, είναι έτοιμο μιμηθεί τη δόξα του «πετροδόλαρου», επιτρέποντας έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες να συνεχίσουν να ασκούν παγκόσμια νομισματική κυριαρχία. Γιατί πρέπει ολόκληρη η ανθρωπότητα (των παιδιών συμπεριλαμβανομένων! ) να κάνει πειραματικά «εμβόλια» με όλο και πιο ανησυχητικές αλλά συστηματικά υποβαθμιζόμενες ανεπιθύμητες παρενέργειες, όταν πάνω από το 99% των μολυσμένων, των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία είναι ασυμπτωματική, αναρρώνουν; Η απάντηση είναι προφανής: επειδή τα εμβόλια είναι ο χρυσός μόσχος της τρίτης χιλιετίας, ενώ η ανθρωπότητα είναι «τελευταίας γενιάς» υλικό προς εκμετάλλευση, υπό τη μορφή πειραματόζωου.

Δεδομένου αυτού του πλαισίου, η παράσταση της παντομίμας έκτακτης ανάγκης στέφθηκε με επιτυχία μέσω μιας πρωτοφανούς χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Κάθε «δημόσια συζήτηση» για την πανδημία ξεδιάντροπα καπελώθηκε, ή μάλλον  μονοπωλήθηκε από τη θρησκευτική πίστη στις τεχνικό – επιστημονικές επιτροπές που χρηματοδοτούνται από τις οικονομικές ελίτ. Κάθε «ελεύθερη συζήτηση» νομιμοποιείται μόνο δια της τήρησης ψευδοεπιστημονικών πρωτοκόλλων, προσεκτικά αποκαθαρμένων από το κοινωνικό – οικονομικό τους πλαίσιο: κάποιος «ακολουθεί την επιστήμη» προσποιούμενος ότι δεν γνωρίζει πως «η επιστήμη ακολουθεί το χρήμα». Η περίφημη δήλωση του Karl Popper ότι η «πραγματική επιστήμη» είναι δυνατή μόνο υπό την αιγίδα του φιλελεύθερου καπιταλισμού σε αυτό που ονόμασε «ανοιχτή κοινωνία»(2), επαληθεύεται τώρα στην παγκοσμιοποιημένη ιδεολογία που κινεί, μεταξύ άλλων, το Open Society Foundation (Ίδρυμα Ανοιχτής Κοινωνίας), του  George Soros. Ο συνδυασμός της «πραγματικής επιστήμης» και της «ανοιχτής και συμπεριληπτικής κοινωνίας» καθιστά το δόγμα του Covid σχεδόν αδύνατον να αμφισβητηθεί.

Για τον COVID-19, λοιπόν μπορούμε να διακρίνουμε την ακόλουθη ατζέντα. Προετοιμάζεται ένα φανταστικό αφήγημα, βασισμένο σε έναν επιδημικό κίνδυνο που παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να προωθηθεί ο φόβος και η υποτακτική συμπεριφορά. Πιθανότατα μια περίπτωση διαγνωστικής αναταξινόμησης. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένας επιδημιολογικά διφορούμενος ιός γρίπης, επί του οποίου να οικοδομηθεί μια επιθετική ιστορία μετάδοσης,  σχετιζόμενης με γεωγραφικές περιοχές, όπου οι επιπτώσεις των αναπνευστικών  ή αγγειακών ασθενειών στον ηλικιωμένο και ανοσοκατεσταλμένο πληθυσμό είναι υψηλές -ίσως με τον επιβαρυντικό παράγοντα της βαριάς ρύπανσης. Δεν χρειάζεται να επινοηθεί τίποτε περισσότερο, δεδομένου ότι οι μονάδες εντατικής θεραπείας στις «ανεπτυγμένες» χώρες είχαν ήδη καταρρεύσει πριν την έλευση του Covid, με κορυφώσεις θνησιμότητας για τις οποίες κάνεις δεν είχε ονειρευτεί να κηρύξει καραντίνα. Με άλλα λόγια, τα συστήματα δημόσιας υγείας είχαν ήδη συντριβεί, και επομένως προετοιμαστεί για το σενάριο της πανδημίας.

Όμως αυτή την φορά υπάρχει μέθοδος στην τρέλα: κηρύσσεται κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία πυροδοτεί πανικό, προκαλώντας με τη σειρά της τη συμφόρηση των νοσοκομείων και των οίκων ευγηρίας (χώροι δηλαδή υψηλού κινδύνου σήψης), την εφαρμογή προβληματικών πρωτοκόλλων και την αναστολή της ιατρικής περίθαλψης. Και ιδού, ο δολοφόνος Ιός γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία! Η προπαγάνδα που οργιάζει στα βασικά κέντρα οικονομικής εξουσίας (ιδιαίτερα στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη) είναι απαραίτητη  για την διατήρηση  του «κράτους εξαίρεσης» (Karl Schmitt), το οποίο γίνεται αμέσως αποδεκτό ως η μοναδική  πιθανή μορφή πολιτικής και υπαρξιακής ορθολογικότητας. Ολόκληροι πληθυσμοί εκτεθειμένοι σε βαρύ βομβαρδισμό από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης παραδίδονται μέσω της αυτοπειθαρχίας, εφαρμόζοντας πιστά με γκροτέσκο ενθουσιασμό τις μορφές «κοινωνικής ευθύνης» που ο εξαναγκασμός μεταμορφώνει σε αλτρουισμό.

Ολόκληρο το σενάριο της πανδημίας -από την «καμπύλη μετάδοσης» έως τους «θανάτους από Covid»- βασίζεται στο τεστ PCR, το οποίο εγκρίθηκε ως διαγνωστικό μέσο για την ανίχνευση του SARS-CoV-2 από μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε  σε χρόνο ρεκόρ κατόπιν ανάθεσης του ΠΟΥ. Όπως πολλοί θα γνωρίζουν πλέον, η διαγνωστική αναξιοπιστία του τεστ PCR καταγγέλθηκε από τον ίδιο τον εφευρέτη του, τον νομπελίστα Kary Mullis (δυστυχώς απεβίωσε στις 7 Αυγούστου 2019), και προσφάτως από 22 διεθνούς φήμης αναγνωρισμένους εμπειρογνώμονες, απαιτώντας την απόσυρσή του, λόγω θεμελιωδών ελαττωμάτων του. Προφανώς, το αίτημα έπεσε στο κενό.

Το τεστ PCR είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την πανδημία. Λειτουργεί μέσω των περιβόητων «κύκλων θετικοποίησης» (ct): όσο πιο πολλοί οι κύκλοι, τόσο περισσότερες οι ψευδείς θετικοποιήσεις (λοιμώξεις, θάνατοι από Covid), όπως μέχρι και ο γκουρού Anthony Fauci παραδέχτηκε απερίσκεπτα όταν δήλωσε ότι τα επιχρίσματα είναι άχρηστα πάνω από τους 35 κύκλους. Γιατί, όμως, κατά την διάρκεια της πανδημίας, τα περισσότερα εργαστήρια στον κόσμο, χρησιμοποιούσαν ως κατώφλι τους 35 ή και περισσότερους κύκλους; Ακόμη και οι New York Times- που σίγουρα δεν πρόκειται για άντρο επικίνδυνων αρνητών του κορονοϊού –έθεσαν αυτό το βασικό ερώτημα, το περασμένο καλοκαίρι. Χάριν στην ευαισθησία του επιχρίσματος, η πανδημία  μπορεί να ανοίξει και να κλείσει σαν διακόπτης, επιτρέποντας στο υγειονομικό καθεστώς να ασκεί πλήρη έλεγχο στο «αριθμολογικό τέρας» των κρουσμάτων και θανάτων από Covid, το βασικό, δηλαδή, εργαλείο της καθημερινής τρομοκρατίας.

Όλη αυτή η τρομολαγνεία συνεχίζεται και σήμερα, παρά την χαλάρωση ορισμένων μέτρων. Για να καταλάβουμε το γιατί, θα πρέπει να επιστρέψουμε  στο οικονομικό μοτίβο. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τρισεκατομμύρια φρεσκοτυπωμένου χρήματος «παράχθηκαν» με μερικά κλικ στον υπολογιστή από τις κεντρικές τράπεζες και διοχετευτήκαν στα χρηματοπιστωτικά συστήματα, όπου και έχουν παραμείνει κατά μεγάλο μέρος. Ο στόχος του ανεξέλεγκτου τυπώματος χρήματος ήταν να βουλώσουν οι τρύπες ρευστότητας. Το «μαγικό λεφτόδεντρο» παραμένει ακόμα παγωμένο μέσα στο σκιώδες τραπεζικό σύστημα, στα χρηματιστήρια και σε διάφορα συστήματα εικονικών νομισμάτων που δεν προορίζονται για δαπάνες και επενδύσεις. Σκοπός τους είναι αποκλειστικά η παροχή φθηνών δανείων για χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία. Αυτό είναι που ο Μαρξ αποκαλούσε «πλασματικό κεφάλαιο», το οποίο συνεχίζει να επεκτείνεται σε διαστημική τροχιά εκτόξευσης που είναι πλέον εντελώς ανεξάρτητη από τους οικονομικούς κύκλους της πραγματικής οικονομίας.

Η ουσία είναι ότι δεν μπορεί να επιτραπεί σε όλο αυτό το ρευστό να πλημμυρίσει την πραγματική οικονομία, διότι η τελευταία θα υπερθερμανθεί και θα πυροδοτήσει υπερπληθωρισμό. Και εδώ είναι που ο Ιός έρχεται να «εξυπηρετήσει» ακόμα μια φορά. Αν αρχικά χρησίμευσε για την «προστασία της πραγματικής οικονομίας» (για να παραθέσω ξανά από το έγγραφο της BIS), τώρα επιτηρεί τη διστακτική επαναλειτουργία της, η οποία χαρακτηρίζεται από την υποταγή στο δόγμα του εμβολιασμού και τις διαβαθμίσεις του αυστηρού έλεγχου, οι οποίες μπορεί σύντομα να περιλαμβάνουν και κλιματικά λοκντάουν. Θυμάστε που μας έλεγαν πως μόνο τα εμβόλια θα μας έδιναν πίσω την «ελευθερία» μας; Πολύ προβλέψιμα, τώρα ανακαλύπτουμε ότι ο δρόμος προς την ελευθερία είναι λερωμένος με ‘μεταλλάξεις‘, δηλαδή, ανακυκλώσεις του Ιού. Ο σκοπός τους είναι να αυξήσουν τον «αριθμό των κρουσμάτων» και επομένως να παρατείνουν εκείνες τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που δικαιολογούν την παραγωγή εικονικού χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες με στόχο την νομισματοποίηση του χρέους και την χρηματοδότηση των ελλειμμάτων. Αντί να επιστρέψουν σε κανονικά επιτόκια, οι ελίτ επιλέγουν να ομαλοποιήσουν την κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης ταΐζοντας το φάντασμα της μετάδοσης. Άρα, πολυδιαφημισμένη «μείωση της νομισματικής τόνωσης» (tapering) μπορεί να περιμένει -όπως ακριβώς και το Pandexit (Έξοδος από την Πανδημία).

Στην ΕΕ, για παράδειγμα, το «πρόγραμμα αγορών έκτακτης ανάγκης λόγω πανδημίας», της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ύψους 1,85 τρισεκατομμυρίων ευρώ, γνωστό ως PEPP, έχει επί του παρόντος οριστεί να συνεχιστεί έως τον Μάρτιο του 2022. Ωστόσο, έχει γνωστοποιηθεί ότι ίσως παραταθεί και πέραν αυτής της ημερομηνίας. Εντωμεταξύ, η παραλλαγή Δέλτα έχει προκαλέσει χάος στην ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία, καθώς οι νέοι περιορισμοί (συμπεριλαμβανομένης της καραντίνας) διαταράσσουν την καλοκαιρινή περίοδο. Και πάλι, φαίνεται να έχουμε παγιδευτεί σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία (ειδικά εάν, όπως έχει υπονοήσει ο Νομπελίστας Luk Montagnier, αλλά και πολλοί άλλοι, οι μεταλλάξεις, όσο ήπιες και αν είναι, είναι συνέπεια των επιθετικών εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού). Ό,τι κι αν ισχύει, η ουσία είναι ότι ο Ιός εξακολουθεί να είναι ακόμη απαραίτητος για τον γηραλέο καπιταλισμό, του οποίου η μοναδική πιθανότητα επιβίωσης εξαρτάται από την αλλαγή παραδείγματος από τον φιλελευθερισμό στον ολιγαρχικό αυταρχισμό.

Αν και το έγκλημα τους απέχει πολύ από το να είναι τέλειο, στους ενορχηστρωτές αυτού του παγκόσμιου πραξικοπήματος πρέπει να αναγνωρίσουμε μια κάποια σαδιστική ευφυΐα. Το τέχνασμά τους πέτυχε, ίσως και πέρα από κάθε προσδοκία. Ωστόσο, κάθε εξουσία που στοχεύει στην ολοκληρωτικοποίηση είναι καταδικασμένη να αποτύχει, και αυτό ισχύει επίσης τόσο για τους αρχιερείς της θρησκείας του Covid όσο και για τις θεσμικές μαριονέτες που έχουν κινητοποιήσει για να λανσάρουν την ψυχολογική επιχείρηση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης. Εξάλλου, η εξουσία τείνει να αυταπατάται για την παντοδυναμία της. Αυτοί που κάθονται στην αίθουσα ελέγχου αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν το βαθμό που η κυριαρχία τους είναι αβέβαιη. Αυτό που δεν βλέπουν είναι ότι η εξουσία τους εξαρτάται από μια «ανώτερη αποστολή», δηλαδή την ανώνυμη αυτοαναπαραγωγή του καπιταλιστικού μάτριξ. Η σημερινή εξουσία βρίσκεται στη μηχανή παραγωγής κέρδους, της οποίας ο μοναδικός σκοπός είναι να συνεχίσει το απερίσκεπτο ταξίδι της, που ενδεχομένως να οδηγήσει στην πρόωρη εξαφάνιση του Homo Sapiens. Οι ελίτ που έχουν παρασύρει τον κόσμο στην Covid -υποταγή είναι η ανθρωπομορφική εκδήλωση του καπιταλιστικού «αυτόματου» (ρομπότ), του οποίου η αορατότητα είναι τόσο πανούργα όσο και αυτή του ίδιου του Ιού. Και η καινοτομία της εποχής μας είναι ότι η «κλειδωμένη κοινωνία» είναι το μοντέλο που εγγυάται καλύτερα την αναπαραγωγιμότητα της καπιταλιστικής μηχανής, παρά τον δυστοπικό της προορισμό.

1821: Ποιοι «όλοι μαζί», βρε ζαγάρια;

«Ό,τι ξέρουμε για το 1821 μοιάζει με αντεστραμμένο είδωλο στον καθρέφτη. Υπάρχουν δύο ‘21, αυτό των αρχόντων, των Φαναριωτών και της επίσημης διπλωματίας και αυτό του λαού και των προοδευτικών ανθρώπων όλου του κόσμου…» 

                                                                    (Δ. Φωτιάδης, από την ιστορική μονογραφία «ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ»)

   Πώς γίνεται η Καλαμάτα να έχει απελευθερωθεί από τον τουρκικό ζυγό στις 23 Μάρτη του 1821, αλλά να γιορτάζουμε την έναρξη της Επανάστασης στις 25 Μάρτη;

   Η απάντηση είναι απλή: Έπρεπε ο ξεσηκωμός να εγκιβωτιστεί σε ένα σχήμα που θα εξυπηρετούσε τους επί τουρκοκρατίας εξουσιαστές του λαού που παρέμειναν τέτοιοι και μετά την Επανάσταση. Ανάμεσά τους οι σεβάσμιοι δεσποτάδες της εποχής. Κι αφού οι τελευταίοι δεν είχαν να επιστρατεύσουν τίποτα άλλο για να οικειοποιηθούν την Επανάσταση, επιστράτευσαν την Παναγία.

   Ήταν 17 ολόκληρα χρόνια μετά την Επανάσταση, με διάταγμα του 1838, που ως εθνική γιορτή ορίστηκε η μέρα του Ευαγγελισμού ώστε το ιερατείο να καμώνεται ότι ευλόγησε τον ξεσηκωμό…

   Η αλήθεια, βέβαια, είναι ελαφρώς διαφορετική: Η σημαία της επανάστασης πρωτοσηκώθηκε από το λαογέννητο ηγέτη και δολοφονημένο αργότερα από τους πρόκριτους, Παναγιώτη Καρατζά, στην Πάτρα στις 21 Μάρτη. Όσο για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, που όπως επιβεβαιώνουν τα απομνημονεύματά του απλώς… απουσίαζε, θυμήθηκε να «ευλογήσει» τα όπλα μόνο αφότου η Επανάσταση είχε ξεσπάσει και επιβληθεί.

   Και τούτο συνέβη γιατί ο λαός (ανάμεσά του και ο λαϊκός κλήρος) δεν άκουσε τις «νουθεσίες» του ραγιαδισμού ούτε τις φοβέρες των φορέων του. Αυτοί, οι δεύτεροι, αντί του «Ελευθερία ή θάνατος» είχαν άλλη αντίληψη:

«Ας αφήσουμε τα παιδιά του Μωάμεθ να αποτελειώσουν τα παιδιά του Ροβεσπιέρου», έλεγαν…

***

   Ας δούμε τι έλεγαν τα «παιδιά του Ροβεσπιέρου» και γιατί δεν άρεσαν στο αρχοντολόι:

«Σ’ Ανατολή και Δύση και Νότον και Βοριά

για την πατρίδα όλοι να ‘χωμεν μία καρδιά

στην πίστη του καθένας ελεύθερος να ζει

στη δόξαν του πολέμου να τρέξωμεν μαζί

Βούλγαροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί,

αράπηδες και άσπροι, με μια κοινή ορμή,

για την Ελευθερίαν να ζώσωμεν σπαθί

πως είμαστ’ αντρειωμένοι παντού να ξακουστεί.

Βούλγαροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί

Αράπηδες και άσπροι με μια κοινή ορμή

για την ελευθερία να ζώσουμε σπαθί

να σφάξουμε τους λύκους που το ζυγόν βαστούν

και Χριστιανούς και Τούρκους σκληρά

τους τυραννούν».

   Αυτά έγραφε τότε ο Ρήγας Φεραίος. Έγραφε κι αυτά:

«Όταν η Διοίκησις βιάζη, αθετή, καταφρονή τα δίκαια του λαού και δεν εισακούη τα παράπονά του, το να κάμη τότε ο λαός ή κάθε μέρος του λαού επανάστασιν, να αρπάζη τα άρματα και να τιμωρήση τους τυράννους του, είναι (το) πλέον ιερόν από όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητον από όλα τα χρέη του.

Αν ευρίσκωνται όμως εις τόπον, όπου είναι περισσότεροι τύραννοι, οι πλέον ανδρείοι πατριώται και φιλελεύθεροι πρέπει να πιάσουν τα περάσματα των δρόμων και τα ύψη των βουνών, εν όσω ν’ ανταμωθούν πολλοί, να πληθύνη ο αριθμός των, και τότε να αρχίσουν την επιδρομήν κατά των τυράννων (…)».

   Κι επειδή έγραφε κι έλεγε αυτά, γι’ αυτό και ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ και οι αυλικοί του είχαν αποφανθεί ότι ο Ρήγας ήταν ένας «διεφθαρμένος τη φρένα»…

   Όταν, δε, ο Ρήγας και οι σύντροφοί του δολοφονήθηκαν, οι …άνθρωποι του Θεού και …προστάτες του Γένους, αγαλλίασαν! Όπως έγραφε ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, ο Ρήγας και οι σύντροφοί του «εσκόπευον να κάμουν επανάστασιν κατά του κραταιωτάτου Σουλτάνου αλλ’ ο μεγαλοδύναμος Θεός τους επαίδευσε κατά τας πράξεις των με τον θάνατον όπου τους έπρεπε (…)».

   Έχουν κάποιο νόημα όλα αυτά ή μήπως να τα αγνοήσουμε και να το ρίξουμε στο τσάμικο αυτής της περίφημης…«εθνικής ομοψυχίας» και του «όλοι μαζί» που διακινούν αιώνες τώρα οι «από πάνω», οι οποίοι συνήθως απουσιάζουν και από το «όλοι» και από το «μαζί»;

***

   Τι ήταν ο Παπαφλέσσας; Ήταν ο φλογερός αγωνιστής που γνωρίζουμε; Για το λαό ναι. Αλλά οι κοτσαμπάσηδες και οι σεβάσμιοι δεσποτάδες που τα είχαν κάνει τάτσι μήτσι κότσι με τους πασάδες είχαν άλλη άποψη.

   Για παράδειγμα, και σύμφωνα με τα λόγια του Παλαιών Πατρών Γερμανού όπως καταγράφονται στα απομνημονεύματά του, ο Παπαφλέσσας – αυτός που θα μνημονεύεται στους αιώνες για τη θυσία του στο Μανιάκι – ήταν «… άνθρωπος απατεών και εξωλέστατος περί μηδενός άλλου φροντίζων ειμή τινί τρόπω να ερεθίση την ταραχήν του έθνους…».

   Όταν ο Παπαφλέσσας συναντήθηκε με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό για να του πει ότι όλα ήταν έτοιμα για την Επανάσταση, ο τελευταίος αυτό το «πατριωτικό» του απάντησε: «Είσαι απατεώνας».

   Ποιο το συμπέρασμα; Μήπως να αδιαφορήσουμε για την αλήθεια και να συνεχίσουμε το «εθνικό» τσάμικο εκείνων που όποτε ακούνε για «ελευθερία» και «δικαιώματα» βλέπουν «ταραχήν του έθνους»;

***

   Τι ήταν το κίνημα του Υψηλάντη και του Σούτσου που ξεδιπλώθηκε τον Φλεβάρη του ’21 στην Μολδοβλαχία; Τι ήταν αυτή καθ’ αυτή η Επανάσταση του 1821; Αν μιλάμε για το λαό ήταν η λύτρωση. Ήταν το σάλπισμα για την διεκδίκηση της λευτεριάς και του δίκιου.

   Για τους προύχοντες, όμως, τι ήταν; Για το «ιερατείο» των «κεφαλών του Έθνους» τι ήταν; Μας το πληροφορεί το φιρμάνι του αφορισμού (!) της Επανάστασης (ο αφορισμός εκτός από την υπογραφή του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, φέρει την υπογραφή του πατριάρχη Ιεροσολύμων, καθώς και, μεταξύ άλλων, των μητροπολιτών Καισαρείας, Νικομήδειας, Δέρκων, Ανδριανουπόλεως, Βιζύης, Σίφνου, Ηρακλείας, Νικαίας, Θεσσαλονίκης, Βέροιας, Διδυμοτείχου, Βάρνης, Φαναρίου, Ναυπάκτου, Χαλκηδόνος, Τυρνάβου…):

«… αμφότεροι (Υψηλάντης και Σούτσος) αλαζόνες και δοξομανείς, ή μάλλον ειπείν ματαιόφρονες εκήρυξαν του γένους την ελευθερίαν και με την φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και ανοήτους (…) έγινε γνωστή εις το πολυχρόνιον κράτος η ρίζα και η βάσις όλου αυτού του κακοήθους σχεδίου. Με τοιαύτας ραδιουργίαςεσχημάτισαν την ολεθρίαν σκηνήν οι δύο ούτοι και τούτων συμπράκτορες φιλελεύθεροι, μάλλον δε μισελεύθεροι, και επεχείρησαν έργον μιαρόν, θεοσταγές και ασύνετον, θέλοντες να διακηρύξωσι την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας (…) Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθετοι, διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας (…)».

   Και οι εκπρόσωποι του …Θεού και του Έθνους φτάνουν στο διά ταύτα και «παραγγέλλουν»:

«Διά τούτο (…) συμβουλεύομεν και παραινούμεν και εντελλόμεθα και παραγγέλλομεν πάσιν υμίν (…) να διακηρύξητε την απάτην των ειρημένων κακοποιών και κακόβουλων ανθρώπων και να τους αποδείξητε και να τους στηλιτεύσητε πανταχού (…) Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας και αποστάτας ολεθρίους να τους μισήτε και να τους αποστρέφεστε και διανοία και λόγω, καθότι και η εκκλησία και το γένος τούς έχει μεμισημένους, και επισωρεύει κατ’ αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς: ως μέλη σεσηπότα, τους έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας. Ως παραβάται δε των θείων νόμων και κανονικών διατάξεων…αφορισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και ασυγχώρητοι και μετά θάνατον (…)».

   Ωραίο δεν είναι το τσάμικο της… «εθνικής ομοψυχίας»;

***

   Αυτά, λοιπόν, με τους «μέσα». Αλλά υπήρχαν και οι «φίλοι» μας οι «απ’ έξω». Ας πάμε να δούμε τι συνέβη και με τους «έξω». Ο λόγος στον Στρατηγό, τον Μακρυγιάννη:

«Και παραδοθήκαμεν εις την τιμή εσάς των ομοθρήσκων μας Ρούσσων και Άγγλων και Γάλλων να μας σώσετε – κ’ εσείς οι φιλάνθρωποι της πρώτες χρονιές πιάνατε ένα αθώον παιδί, ένα αρφανό, οπού γύρευε η τυραγνία να του πάρη την ζωή του και την τιμή του και θρησκεία του και με την βοήθεια του Θεού εσώθη· και οι τρεις εσείς το κιντυνεύετε να το πάτε πάλε εις την δικαιοσύνη του τύραγνου·(…) Τι φαντάζεστε, ότι μας βοηθήσετε, ή μας μολύνετε και μας αφανίσετε; Ξίκι να γίνεταν από ‘μας ήταν καλύτερα και το καλό σας και το κακό σας! Ευγνωμονούμεν οι Ελληνες γενικώς τους φιλανθρώπους υποκόγους σας, έχομεν χάριτες εις αυτούς τους ευεργέτες μας –καμμιά χάρη ‘σ εσάς της ανεμοδούρες, της διαφταρμένες μηχανές δεν έχομεν! Οι τίμιοι άνθρωποι να μην σας ακούσουνε! Ούτε το καλό σας θέλουν να τους κάμετε. Ας σας ευγνωμονήσουνε εκείνοι οπού τους δώσετε τα δάνεια και τα ‘φκειασαν λούσια και πολυτέλειες κι’ άλλα τοιούτα. Εκεινών εκάμετε καλό με τα δάνειά σας, του Αρμασπέρη, του Κωλέτη, του Μαυροκορδάτου, του Μεταξά και συντροφιές τους (…) δεν θέλω σας ξέρη, ούτε να σας ακούσω! Από αυτά όλα η πατρίδα κλονίζεται, από της οδηγίες της πατρικές των Πρέσβεων και δικώ μας ξενολάτρων».

   Αυτά συνέβαιναν, γράφονταν και λέγονταν δυο αιώνες προ ΝΑΤΟ και προ ΕΕ. Και μάλλον δεν χρειάζεται κάποιο πιο επίκαιρο σχόλιο.

***

   Τα συμπεράσματα – τα δικά μας τουλάχιστον – από όλα αυτά παραμένουν αναλλοίωτα:

Πρώτο: Τιμή και δόξα στην Επανάσταση του ’21. Τιμή και δόξα στους επαναστάτες, σε εκείνους που ανάμεσά τους δεν υπήρξε «κανένας φρόνιμος», όπως το λέει ο Κολοκοτρώνης.

Δεύτερο: Τιμή και δόξα στην «επαναστάτισσα Ελλάδα» που ύμνησε ο Πούσκιν και λάτρεψε ο Μπάιρον, τιμή και δόξα στον επαναστατημένο λαό που δεν αρνήθηκε το ευκταίο στο όνομα του «εφικτού», τιμή και δόξα στους«Καραισκάκηδες» που δεν διαπραγματεύτηκαν τον ξεσηκωμό τους με τον Μέτερνιχ.

Τρίτο: «Όσοι το χάλκεον χέρι του φόβου βαρύ αισθάνονται, ζυγόν δουλείας, ας έχουσι. Θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία» (Αντρέας Κάλβος). Η’ όπως το έλεγε 120 χρόνια μετά την Επανάσταση του ’21 ο ύμνος του ΕΛΑΣ:«Αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι, πάντα είναι ο ίδιος ο λαός».

Τέταρτο: Ο λαός. Ο μόνος που μπορεί να βάζει τέλος στις τυραννίες. Που ακόμα κι όταν «χάνονται» οι Επαναστάσεις του, δεν έχει άλλο δρόμο από εκείνον που γράφει: «Πέθανε η Επανάσταση. Ζήτω η Επανάσταση»!

*Το κείμενο δημοσιεύθηκε πέρσι στον «Ημεροδρόμο».

Πόσο κοστίζει η εξαγορά ενός κοινοβουλίου;

Τεράστια επιτυχία! H ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε μια έκδοση 5ετούς ομολόγου της χώρας μας, 5 έτους διαρκείας, για 2,5 δισ. ευρώ, με κουπόνι 3,45% και με εμφανιζόμενη υπερκάλυψη πάνω από 5 φορές!

Αυτό όμως που δεν μας λένε είναι το πόσο τεράστια επιτυχία συνιστά στις μεθόδους εξαγοράς του πολιτικού προσωπικού η έκδοση ομολόγων από την κυβέρνηση. Και μάλιστα υπό καθεστώς πλήρους αδιαφάνειας και ασυδοσίας.

Κι αυτή η έκδοση, η επικαλούμενη «έξοδος στις αγορές», έγινε – όπως όλα δείχνουν – πρωτίστως για το «φοδράρισμα» της τσέπης του κυβερνώντος κόμματος και των ημετέρων του. Ανταμοιβή ίσως για το γεγονός ότι υπό καθεστώς «παλατιανού πραξικοπήματος» αλά Ιουλιανών 1965, μια κυβέρνηση μειοψηφίας και αποστατών «χάρισε στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ μια νίκη με τη λήξη της διένεξης για το όνομα στα Βαλκάνια,» όπως αναφέρει διθυραμβικά το γνωστό πρακτορείο κερδοσκοπικών συμφερόντων Bloomberg (25/1/2019).

Τι άλλο εκτός από εξαγορά πολιτικού προσωπικού μπορεί να συνιστά αυτή η «έξοδος στις αγορές». Ιδίως όταν ο κ. Ντράγκι δήλωσε μόλις προχθές ότι «η ΕΚΤ θα εντάξει τα ελληνικά κρατικά ομόλογα στην ποσοτική χαλάρωση όταν γίνουν επιλέξιμα. Αυτήν την στιγμή δεν πληρούν τα κριτήρια», (28.01.2019).

Ποιος σοβαρός επενδυτής θα τολμούσε να αγοράσει ελληνικά ομόλογα υπό καθεστώς τέτοιας αβεβαιότητας; Μόνο ο «μιλημένος». Μόνο εκείνος που συναλλάσσεται στο παρασκήνιο με την κυβέρνηση και το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Μόνο εκείνος που αγοράζει στο όνομα και προς όφελος υπουργών, στελεχών και ημετέρων της κυβέρνησης.

Η εξαγορά πολιτικού προσωπικού διαμέσου της έκδοσης ομολόγων είναι μια άκρως συνηθισμένη πρακτική τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκόσμια. Ειδικά από τότε που στην Ελλάδα ο δημόσιος δανεισμός μετατράπηκε σε ειδικό φεουδαρχικό προνόμιο της εκάστοτε κυβέρνησης, για το οποίο δεν ελέγχεται από κανέναν και δεν λογοδοτεί σε κανέναν.

Γι’ αυτό και οι κυβερνήσεις, ιδίως από την εποχή εκείνης του κ. Μητσοτάκη, επέβαλαν ως «άγραφο νόμο» τον δημόσιο δανεισμό χωρίς την προτέρα κύρωση από το κοινοβούλιο, όπως απαιτούσε έως τότε ο νόμος. Κατόπιν οι κυβερνήσεις Σημίτη κατοχύρωσαν με νόμο τον εν λευκώ και κεκλεισμένων των θυρών δημόσιο δανεισμό με ομόλογα χωρίς την προηγούμενη κύρωση του κοινοβουλίου.

Προκειμένου η διαχείριση του δημοσίου χρέους να γίνει ακόμη πιο αδιαφανής για την εξαγορά του πολιτικού προσωπικού, δημιουργήθηκε ο ΟΔΔΗΧ (Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους) προκειμένου η όλη επιχείρηση διαπλοκής της εκάστοτε κυβέρνησης με τους κερδοσκόπους της αγοράς να προστατευθεί απόλυτα.

Κι ας τόνιζε το Ελεγκτικό Συνέδριο ότι όταν διαπιστώνεται σημαντική απόκλιση από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού «δεν συνάδει με τις διατάξεις των άρθρων 79 παρ. 2 του Συντάγματος και 5 παρ. 2 και 8 παρ. 2 του Ν. 2362/1995, σύμφωνα με τις οποίες όλα τα έσοδα και έξοδα του Κράτους πρέπει να αναγράφονται στον Προϋπολογισμό και στον Απολογισμό και, σε περίπτωση που τα πραγματοποιούμενα έσοδα ή έξοδα αποκλίνουν σημαντικά από τις προβλέψεις, πρέπει να υποβάλλεται στη Βουλή συμπληρωματικός ή διορθωτικός Προϋπολογισμός προς ψήφιση, συνοδευόμενος από προσωρινό Απολογισμό του διαρρεύσαντος χρονικού διαστήματος.» (Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί του Απολογισμού των εσόδων και εξόδων του Κράτους έτους 2009 και του Γενικού Ισολογισμού της 31ης Δεκεμβρίου 2009, σ. 64)

Ποτέ δεν εφαρμόστηκαν οι προβλέψεις του Συντάγματος και του νόμου, ειδικά στην περίπτωση του δημοσίου δανεισμού. Και προκειμένου το πολιτικό προσωπικό να κερδοσκοπεί ασύδοτα και υπό καθεστώς απόλυτης προστασίας, εισήχθη στη Συνταγματική αναθεώρηση του 2001 η προστασία των υπουργών.

Μόνο ο μηχανισμός της κεντρικής τράπεζας είναι σε θέση να εντοπίσει τη διαδρομή των ομολόγων κι έτσι να αποκαλυφθεί το κύκλωμα εξαγοράς του πολιτικού προσωπικού. Για να μην διακινδυνεύει το πολιτικό προσωπικό, επιβλήθηκε καθεστώς ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας έναντι κάθε ελεγκτικής αρχής του δημοσίου.

Το καθεστώς αυτο της ανεξαρτησίας για την κεντρική τράπεζα έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα παραλογισμού εντός της ευρωζώνης, ώστε να μην μπορεί να διεξαχθεί κανενός είδους αποτελεσματική έρευνα για την εξαγορά πολιτικού προσωπικού από τις αγορές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πιέσεις που ασκεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ στη Σλοβενία, προκειμένου να σταματήσει η δικαστική έρευνα του Ελεγκτικού Συνεδρίου της χώρας για το bail-out, που εφαρμόστηκε το 2013 σε βάρος καταθετών και κατόχων τραπεζικών τίτλων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περάτωσε την περασμένη εβδομάδα τη δίωξη της Σλοβενίας για την κατάσχεση εγγράφων της ΕΚΤ σε επιδρομή στην κεντρική τράπεζα της Λιουμπλιάνα πριν από τρία χρόνια, καθώς οι ερευνητές εξέτασαν το ρόλο της στη διάσωση των τραπεζών.

Ομερτά για την διαπλοκή και την εξαγορά του πολιτικού προσωπικού σε κάθε χώρα διαμέσου των τραπεζών. Αυτός είναι ο κύριος λόγος εκτίναξης του δημοσίου χρέους σ’ όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Πρώτα και κύρια στην Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει κανενός είδους έλεγχος ή λογοδοσία για το πολιτικό προσωπικό. Να γιατί ακόμη και το «πόθεν έσχες» των εκάστοτε κυβερνητικών στελεχών – ιδίως των πρωθυπουργών και των υπουργών – όλα αυτά τα χρόνια προτιμούν τα χαρτοφυλάκια ομολόγων.

Κι όπως είναι φυσικό η «μεταμνημονιακή» Ελλάδα υπό καθεστώς κατοχής των δανειστών και με την δικαιοσύνη καθ’ όλα υποταγμένη στις άνωθεν και έξωθεν επιταγές, προσφέρεται ιδιαίτερα για εκδόσεις ομολόγων, που κρύβουν συμφωνίες εξαγοράς στο παρασκήνιο. Ποτέ άλλοτε η χώρα μας δεν ήταν τόσο πρόσφορη για κάθε λογής εξαγορά πολιτικού προσωπικού.

Να θυμίσουμε επίσης για όσους δεν μασάνε κουτόχορτο τα εξής:

(α) Η Ελλάδα έχει δημόσιο χρέος που ξεπερνά τα 356 δισ. ευρώ και βρίσκεται σε ύψος άνω των 193% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα παγκόσμια μετά την Ιαπωνία σε ύψος χρέους ως προς το ΑΕΠ της.

(β) Το μέσο επιτόκιο του συνόλου των δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό προς την Ελλάδα βρίσκεται στο 1,62%. Με άλλα λόγια η Ελλάδα «βγήκε στις αγορές» για να δανειστεί με σχεδόν τριπλάσιο επιτόκιο από εκείνο του μηχανισμού.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν πρώτα και κύρια την εκτίναξη του δημόσιου χρέους στο άμεσο μέλλον. Μέσα στην επόμενη πενταετία αν συνεχίσουμε να δανειζόμαστε «από τις αγορές» με ανάλογο επιτόκιο, το δημόσιο χρέος θα πλησιάσει τα 400 δις ευρώ. Κι αν ακόμη η ελληνική οικονομία κατορθώσει να πιάσει τις προβλέψεις του ΑΕΠ με βάση το Μεσοπρόθεσμο 2019-2022, που μας έχουν επιβάλει οι δανειστές, τότε το ύψος του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ σε 5 χρόνια από τώρα θα βρίσκεται και πάλι γύρω στο 190%. Κι όχι βέβαια στο 150% που αυθαίρετα εκτιμούν οι δανειστές.

Και για να αναχαιτιστεί η σχέση χρέους/ΑΕΠ θα χρειαστούν ακόμη πιο σκληρές δημοσιονομικές πολιτικές απ’ ότι επί προηγουμένων μνημονίων.

Ας μην ξεχνάμε ότι χάρις σ’ αυτήν την πολιτική δημόσιου δανεισμού με ευρώ την περίοδο 2000-2009, η οποία στηρίχθηκε σε επιτόκια επιπέδου 3,4% και διάρκεια δεκαετίας, η Ελλάδα οδηγήθηκε στη χρεοκοπία. Πρόκειται για το περιβόητο «οικονομικό θαύμα» της «ισχυρής Ελλάδας» του Σημίτη και ύστερα του Καραμανλή, που εκθείαζαν με τις ετήσιες εκθέσεις τους όλα τα ευαγή ιδρύματα, όπως ο ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ.

Ακόμη και η Μέρκελ έδινε συχαρίκια όταν επισκέφτηκε στις 20 Ιουλίου το 2007 την Ελλάδα. «Η κ. Μέρκελ μίλησε με θερμά λόγια για τα επιτεύγματα της χώρας μας στην οικονομία, λέγοντας «τώρα έχετε 4% ρυθμό ανάπτυξης. Αυτό για μας είναι απλά ένα όνειρο», μετέδιδε το ΑΠΕ (20/7/2007).

Καλό είναι να θυμόμαστε ότι η Ελλάδα χρεοκόπησε με ύψος δημοσίου χρέους 298,5 δις ευρώ (31/12/2009), ήτοι 129% επί του ετήσιου ΑΕΠ εκείνης της χρονιάς. Στις 31/3/2010 το ύψος του δημοσίου χρέους είχε ανέλθει στα 310,4 δις ευρώ, μετά την «τεράστια επιτυχία» της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου να βγει δύο φορές στις αγορές για να δανειστεί με επιτόκιο κοντά στο 4% και υπερκάλυψη προσφορών έως 5 φορές το ύψος των ομολόγων.

Στις 30/6/2010 το ύψος του δημοσίου χρέους ανερχόταν στα 316,9 δις ευρώ και η Ελλάδα ήδη βρισκόταν υπό καθεστώς μνημονίων και «δανειακής διευκόλυνσης» από τις κυβερνήσεις των χωρών της ευρωζώνης.

Κι όμως σήμερα με το δημόσιο χρέος στα 356 δις ευρώ ή στο 193% του ΑΕΠ, υπό καθεστώς γενικής εκποίησης και κατοχής με το πολιτικό προσωπικό να είναι σε θέση να εξαγοράζεται τόσο φανερά, όσο ποτέ για να «κλείσει» κάθε λογής άτιμης συμφωνίας, έχουν το θράσος τα παπαγαλάκια να εκθειάζουν την «έξοδο στις αγορές».

Ναι κύριοι, η «Ελλάδα είναι στη μόδα», όπως γράφουν και λένε οι πιο αδίστακτοι. Είναι «στη μόδα» για τους επενδυτές γύπες των αγορών που τρέφονται με κουφάρια χωρών και λαούς σε γενοκτονία.

Εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας και του εθνικού χώρου στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Του Δημητρη Καζακη

Νέα σειρά σχεδίων τροποποιημένων συμβάσεων ξεκινά να υπογράφει η κυβέρνηση με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), προκειμένου να συνεχιστεί και να βαθύνει το μνημονιακό καθεστώς κατοχής και εκποίησης της πατρίδας μας. Το σχέδιο της πρώτης στη σειρά νέας τροποποιημένης δανειακής σύμβασης, που πρόκειται να υπογράψει η κυβέρνηση περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο που αφορά στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022 και πρόκειται να κυρωθεί εντός της εβδομάδος από την Βουλή.
Η νέα αυτή τροποποίηση της δανειακής σύμβασης με τον ΕΜΣ, έχει σαν αντικείμενο την ενσωμάτωση στα αντισυμβαλλόμενα μέρη και της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, γνωστή ως «υπερταμείο». Σκοπός αυτής της ενέργειας είναι να τεθεί υπό τον έλεγχο του ΕΜΣ ολόκληρη η ακίνητη και κινητή περιουσία του ελληνικού δημοσίου. Με τον τρόπο αυτό η περιουσία του ελληνικού δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ως πρόσωπο του διεθνούς δικαίου – δηλαδή η συγκρότηση του εθνικού χώρου και η εδαφική επικράτεια – να είναι σε θέση να εκποιηθεί προς όφελος των δανειστών.
Πάλι η Βουλή καλείται να κυρώσει σχέδιο
Το νέο αυτό σχέδιο δανειακής σύμβασης περιλαμβάνεται στο άρθρο 109 του πολυνομοσχεδίου με τίτλο: «Παροχή εξουσιοδοτήσεων και έγκριση σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3 ν. 4336/2015».

Προσέξτε τον τίτλο γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία. Η ελληνική βουλή, όσο παρωδία κι αν έχει καταντήσει, δεν καλείται να κυρώσει ή να εγκρίνει την τροποποιητική σύμβαση, αλλά αφενός να παράσχει εξουσιοδοτήσεις – θα δούμε σε ποιους – και αφετέρου να εγκρίνει μόνο και αποκλειστικά το «σχέδιο» της τροποποιητικής σύμβασης.
Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η ελληνική βουλή, αυτός ο καραγκιόζ μπερντές των δανειστών, θα εγκρίνει «σχέδιο» τροποποιητικής σύμβασης για να δώσει την εξουσιοδότηση να υπογράψουν άλλοι ύστερα την πραγματική, την αληθινή σύμβαση. Εν αγνοία της βουλής και του ελληνικού λαού.
Είναι το ίδιο με το να σας καλέσει μια τράπεζα να αποδεχθείτε ένα «σχέδιο» δανειακής σύμβασης, το οποίο θα συγκεκριμενοποιηθεί και θα υπογραφεί από κάποιον άλλο, έναν υπάλληλό της – τον οποίο θα σας κάνει τη χάρη να τον επιλέξετε εσείς – τον οποίο εξουσιοδοτείται να αποδεχθεί οτιδήποτε αυτός κρίνει σε βάρος σας. Και μάλιστα εν αγνοία σας. Δηλαδή χωρίς καν να σας ενημερώσει.
Είναι το ίδιο με το να έρθει κάποιος να σας ζητήσει να εγκρίνεται ένα σχέδιο δανειακής σύμβασης, η οποία δίνει εν λευκώ το δικαίωμα σε τρίτους να αποφασίσουν αυτοί τι θα εκποιήσουν από την περιουσία, το εισόδημα, το νοικοκυριό σας και πότε. Κι εσείς θα μάθετε το τι και το πότε μόνο όταν θα εκτελεστεί η εκποίηση.
Η έγκριση του «σχεδίου» σύμβασης από τους βουλευτές είναι στην ουσία η υπογραφή μιας λευκής επιταγής στο όνομα των πολιτών αυτής της χώρας, της οποίας τους όρους, το ποσό και τον τρόπο αποπληρωμής τον διαχειρίζεται άλλος. Χωρίς τη γνώση και την έγκριση κανενός.
Υπάρχει ποιο καταχρηστική μορφή σύμβασης; Ποιος στ’ αλήθεια θα δεχόταν να δεσμεύσει τον εαυτό του και τους δικούς του με αυτόν τον απαράδεκτο και καταχρηστικό τρόπο; Μόνο ο δούλος, ο πεόν, δηλαδή εκείνος που εκχωρεί όχι μόνο βιός, εργασία, νοικοκυριό, αλλά και οικογένεια στη διάθεση του δανειστή.
Καθεστώς νόμιμης αρπαγής.
Η μορφή αυτή έγκρισης «σχεδίων» σύμβασης μας επιστρέφει πίσω στη δικαιοπραξία του μεσαίωνα, όπου ο χωρικός αρκούσε να υπογράψει ένα απλό χαρτί, μια απλή υποσχετική προς στον δανειστή ότι έως ότου τον αποπληρώσει. Ενώ αυτός που τον δάνεισε έχει δικαίωμα πάνω στον ίδιο, το βιός και την οικογένειά του.
Μέχρι και την πίστη του έβαζε ενέχυρο ο άπορος δανειολήπτης του μεσαίωνα. Γι’ αυτό και ιδιαίτερα στον ύστερο μεσαίωνα έχουν διασωθεί χιλιάδες αφορισμοί από εκκλησιαστικά δικαστήρια της δυτικής «πολιτισμένης» Ευρώπης σε βάρος δανειοληπτών κατ’ απαίτηση των δανειστών.
Ο δανειολήπτης στον μεσαίωνα έπρεπε να γνωρίζει μόνο ότι χρωστά. Τίποτε άλλο. Ενώ ο δανειστής αναλάμβανε να κρατά το κιτάπι του χρέους και να διαμορφώνει τις απαιτήσεις του κατά το δοκούν. Τόσο στην επίγεια, όσο και στη μεταθανάτια ζωή του δυστυχή δανειολήπτη. Και την τήρηση της σύμβασης αναλάμβαναν οι δικαστές – κοσμικοί και εκκλησιαστικοί – οι αξιωματικοί του νόμου και οι δήμιοι.
Το καθεστώς αυτό ονομάστηκε στα νεότερα χρόνια ως «νόμιμη αρπαγή» (legal plunder), και την διακρίνει κανείς από το γεγονός πώς αν αυτό που προβλέπει ο νόμος το διέπραττε από μόνο του ένα άτομο, τότε θα είχε θεωρηθεί έγκλημα.
Χούντα υπό καθεστώς εξουσιοδοτήσεων,
Ποιόν καλείται να εξουσιοδοτήσει εν λευκώ η Βουλή για να υπογράψει και να εφαρμόσει την αληθινή σύμβαση; Προσέξτε τι λέει το άρθρο 109 του πολυνομοσχεδίου: «Κατ’ εφαρμογή της ρήτρας 3.4.f της από 19.8.2015 Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης, το σχέδιο της οποίας έχει κυρωθεί με το άρθρο 3 του ν. 4336/2015 (Α’ 94)»
Ποιος είναι ο νόμος 4336/2015; Είναι ο νόμος με τον οποίο κυρώθηκαν τα σχέδια του 3ου και χειρότερου μνημονίου και της τροποποιημένης δανειακής σύμβασης τον Αύγουστο του 2015. Ο νόμος αυτός δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 94, 14.8.2015. Πότε υπογράφηκε η αληθινή σύμβαση; Στις 19.8.2015, δηλαδή 5 ημέρες αργότερα! Η δε ρήτρα 3.4.f της από 19.8 Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης δεν την γνωρίζει κανείς, εκτός από αυτούς που την υπέγραψαν.
Και τώρα καλείται η Βουλή να κυρώσει ένα νέο σχέδιο τροποποιημένης δανειακής σύμβασης σε υλοποίηση μιας ρήτρας που η ίδια δεν κύρωσε ποτέ και ούτε καν γνωρίζει. Αν αυτό δεν είναι το απόγειο της αυθαιρεσίας, τότε τι είναι;
Ποιόν εξουσιοδότησε η Βουλή να υπογράψει κρυφά την αληθινή σύμβαση; Προσέξτε τι αναφέρει ο νόμος 4336/2015 παρ. 3:
«Παρέχεται στον Υπουργό Οικονομικών η εξουσιοδότηση να υπογράφει, ως εκπρόσωπος του Ελληνικού Δημοσίου, σύμβαση χρηματοοικονομικής διευκόλυνσης (F.A.F.A.) με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM), τη Συμφωνία Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (MoU) και τα παραρτήματά τους, τα σχέδια των οποίων κυρώνονται με τη διάταξη και τις τυχόν αναγκαίες τροποποιήσεις, διευκρινήσεις και συμπληρώσεις επί των σχεδίων αυτών και κάθε άλλο αναγκαίο έγγραφο σχετικό με τις συμβάσεις αυτές.»
Με άλλα λόγια το ελληνικό κοινοβούλιο εξουσιοδότησε τον υπουργό οικονομικών να υπογράφει διεθνείς συμβάσεις (δανειακής φύσης και μνημόνια) χωρίς να τα φέρει ποτέ στη Βουλή, ούτε καν να τα δημοσιοποιεί. Και μάλιστα έχει την εξουσιοδότηση να υπογράψει εν αγνοία της Βουλής οτιδήποτε άλλο του απαιτήσουν οι δανειστές: παραρτήματα, τροποποιήσεις, διευκρινήσεις, συμπληρώσεις και κάθε άλλο αναγκαίο έγγραφο!
Να τι προβλέπει τώρα το άρθρο 109 του πολυνομοσχεδίου:
«Παρέχεται στον Υπουργό Οικονομικών η εξουσιοδότηση να υπογράφει, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Δημοκρατίας, τη Σύμβαση προσχώρησης και τροποποίησης της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (τροποποιητική Σύμβαση), σχέδιο της οποίας κυρώνεται με το παρόν άρθρο, μαζί με τα Παραρτήματά της και τις τυχόν αναγκαίες τροποποιήσεις, διευκρινίσεις και συμπληρώσεις επί του σχεδίου αυτού και κάθε άλλο αναγκαίο έγγραφο σχετικό με τη σύμβαση αυτή.»
Η βουλή λοιπόν αποποιείται τη συνταγματικά ορισμένη νομοθετική της εξουσία προς όφελος της δικτατορικής εξουσίας του υπουργού οικονομικών της κυβέρνησης, ο οποίος μπορεί να υπογράψει ανεξέλεγκτα το οτιδήποτε του ζητηθεί από τους δανειστές. Όχι μόνο την αληθινή σύμβαση, αλλά κάθε λογής Παραρτήματα, τροποποιήσεις, διευκρινήσεις, συμπληρώσεις, όπως και κάθε άλλο αναγκαίο έγγραφο!
Η διαφορά με την κατάλυση της βουλής από μια χούντα με τα όπλα βρίσκεται απλά και μόνο στη μορφή. Πουθενά αλλού. Επί της ουσίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, συντελείται ακριβώς το ίδιο. Απλά οι βουλευτές σήμερα αντί να διακινδυνεύσουν τη σύλληψή τους από τους επίδοξους δικτάτορες – που πάντα σ’ αυτόν τον τόπο υπηρετούσαν και υπηρετούν ξένα πρωτίστως συμφέροντα – επωφελούνται από την κατάσταση παραδίδοντας οικειοθελώς τις εξουσίες που προβλέπει το σύνταγμα. Και γι’ αυτό δεν είναι ήρωες, ούτε αντιστασιακοί, όπως κάθε κατατρεγμένος από δικτάτορες πολιτικός ή βουλευτής, αλλά προδότες!
Πράξη Εσχάτης Προδοσίας.
Ας θυμηθούμε ότι ο Ποινικός Κώδικας στο άρθρο 134, παρ. 2 αναφέρει ρητά: «Με ισόβια ή πρόσκαιρη κάθειρξη τιμωρείται όποιος,… : α) επιχειρεί με βία ή απειλή βίας ή με σφετερισμό της ιδιότητάς του ως οργάνου του Κράτους να καταλύσει ή να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό, διαρκώς ή προσκαίρως, το δημοκρατικό πολίτευμα που στηρίζεται στη λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού·»
Στο άρθρο 134Α του Ποινικού Κώδικα με τίτλο Θεμελιώδεις αρχές και θεσμοί του Πολιτεύματος, καθορίζονται ρητά τα εξής:
«Θεμελιώδεις αρχές και θεσμοί του πολιτεύματος θεωρούνται στο πλαίσιο του προηγούμενου άρθρου: α) η ανάδειξη του Αρχηγού του Κράτους με εκλογή· β) το δικαίωμα του λαού να εκλέγει τη Βουλή με γενικές, άμεσες, ελεύθερες, ίσες και μυστικές ψηφοφορίες μέσα στα συνταγματικά χρονικά πλαίσια· γ) το κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης· δ) η αρχή του πολυκομματισμού· ε) η αρχή της διάκρισης των εξουσιών, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα· στ) η αρχή της δέσμευσης του νομοθέτη από το Σύνταγμα και της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας από το Σύνταγμα και τους νόμους· ζ) η αρχή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης· και η) η γενική ισχύς και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων που προβλέπει το Σύνταγμα.»
Οι βουλευτές λοιπόν και η κυβέρνηση με την ψήφιση του άρθρου 109 του πολυνομοσχεδίου, διαπράττουν για μια ακόμη φορά Εσχάτη Προδοσία σύμφωνα με το άρθρο 134 παρ. 2, μιας και με σφετερισμό της ιδιότητάς τους καταλύουν, αλλοιώνουν και καθιστούν ανενεργό το δημοκρατικό πολίτευμα. Πιο συγκεκριμένα καταλύουν, αλλοιώνουν και καθιστούν ανενεργές τουλάχιστον τις αρχές και τους θεσμούς (γ), (ε), (στ) του άρθρου 134Α του Ποινικού Κώδικα.
Τι ορέγονται οι δανειστές;
Τι έχουν βάλει στο μάτι οι δανειστές και θέλουν να αρπάξουν με ένα ακόμη πραξικόπημα; Να θέσουν υπό τον πλήρη έλεγχο του ΕΜΣ την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας. Με το άρθρο 109 του πολυνομοσχεδίου η Εταιρεία αυτή εντάσσεται στα συμβαλλόμενα μέρη της τροποποιημένης δανειακής σύμβασης.
Η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΕΕΣΥΠ) δημιουργήθηκε κατ’ απαίτηση των δανειστών με το νόμο 4389/2016. Ποια είναι η σκοπιμότητα της συγκεκριμένης εταιρείας;
«Η Εταιρεία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Συστήνεται για να εξυπηρετεί ειδικό δημόσιο σκοπό. Ειδικότερα, η Εταιρεία διαχειρίζεται και αξιοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να: (α) συνεισφέρει πόρους για την υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της χώρας και για την πραγματοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και β) συμβάλει στην απομείωση των οικονομικών υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το ν. 4336/2015 (A΄ 94).»
Ενώ αναφέρεται ότι η Εταιρεία λειτουργεί χάριν του «δημοσίου συμφέροντος», αλλά με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, ο νόμος αποσαφηνίζει: «Η Εταιρεία δεν ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται. Οι διατάξεις που αναφέρονται σε δημόσιες επιχειρήσεις, υπό την έννοια του ν. 3429/2005 (Α΄314), δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία, εκτός αν αυτό ρητά προβλέπεται στον παρόντα νόμο.»
Με άλλα λόγια η Εταιρεία δεν υπόκειται στον έλεγχο του δημοσίου, υπό οποιαδήποτε μορφή, ούτε είναι υποχρεωμένη να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις σύμφωνα με το δημόσιο συμφέρον των Ελλήνων πολιτών, αλλά λειτουργεί αποκλειστικά προς όφελος της ιδιωτικής οικονομίας. Ενώ ως «δημόσιο συμφέρον» νοείται μόνο και αποκλειστικά η πραγματοποίηση επενδύσεων για την ενίσχυση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας γενικά κι αόριστα. Χωρίς να καθορίζονται κριτήρια και όροι, έτσι ώστε το δημόσιο συμφέρον να ταυτίζεται με το ιδιωτικό συμφέρον πολύ συγκεκριμένων επενδυτών και οικονομικών παραγόντων.
Η Εταιρεία αυτή έχει σαν σκοπό την εκποίηση όχι μόνο της δημόσιας περιουσίας υπέρ ιδιωτών στο όνομα των επενδύσεων, αλλά και για την απομείωση των «οικονομικών υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας». Προσέξτε όμως. Η Εταιρεία αυτή μπορεί να εκποιήσει τα πάντα. Κάθε λογής Συμμετοχή και Περιουσία των Ελλήνων. Κι όχι μόνο του δημοσίου.
Οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο της εκχωρηθεί με απλή απόφαση του υπουργού οικονομικών. Συμπεριλαμβανομένων και των θεωρητικά αναπαλλοτρίωτων υλικών και άυλων περιουσιακών δικαιωμάτων που προέρχονται από τη διεθνή προσωπικότητα του ελληνικού κράτους. Δηλαδή τα μνημεία του παγκόσμιου πολιτισμού, που βρίσκονται στο έδαφος της Ελλάδας, αλλά και την γεωγραφική επικράτεια του εθνικού χώρου (χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος, εδαφική συγκρότηση).
Να γιατί οι δανειστές την έχουν ονομάσει «Ελληνική» Εταιρεία κι όχι Εταιρεία της δημόσιας περιουσίας, όπως π.χ. έγινε με το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου). Έχουν βάλει στο μάτι το σύνολο της περιουσίας των Ελλήνων. Κινητής και ακίνητης. Υλικής και άυλης.
Στα πλαίσια αυτά η ΕΕΣΥΠ έχει ως θυγατρικές τις κάτωθι:
α. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μέσω του οποίου ελέγχεται από τους δανειστές το σύνολο του συστημικού τραπεζικού συστήματος.
β. Το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου του ν. 3986/2011 (Α΄ 152) («ΤΑΙΠΕΔ»).
γ. Η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ του ν. 2636/1998 (Α΄ 198) («ΕΤΑΔ»).
δ. Η Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών Α.Ε., η οποία αφορά στις Συμμετοχές του ελληνικού δημοσίου σε επιχειρήσεις και φορείς που είτε λειτουργούν ως ΑΕ στο χρηματιστήριο, είτε όχι.
Ενέχυρο η περιουσία των Ελλήνων.
Με βάση το σχέδιο της νέας τροποποιητικής δανειακής σύμβασης του άρθρου 109, η ΕΕΣΥΠ θα μπορεί να δανειστεί αυτοτελώς από τον ΕΜΣ με άμεση υποθήκη του συνόλου των περιουσιακών της στοιχείων. Ενώ με το άρθρο 14.2Α του σχεδίου η ΕΕΣΥΠ «αμετάκλητα και άνευ όρων»:
«14.2Α.1 εγγυάται στον ΕΜΣ την έγκαιρη εκπλήρωση από το δικαιούχο κράτος μέλος των υποχρεώσεων του δικαιούχου κράτους μέλους βάσει της σύμβασης.
14.2Α.2 υπόσχεται στον ΕΜΣ ότι κάθε φορά που το δικαιούχο κράτος μέλος δεν καταβάλλει ποσό οφειλόμενο βάσει ή σε σχέση με τη Σύμβαση, η ΕΕΣΥΠ μετά από αίτημα θα φέρει την ευθύνη καταβολής αυτού του ποσού σαν να ήταν ο κύριος οφειλέτης, εφόσον τα συνολικά καταβλητέα ποσά βάσει αυτής της εγγύησης δεν θα υπερβαίνουν συνολικά τα 25.000.000.000 ευρώ…»
Με άλλα λόγια η ΕΕΣΥΠ θα μπορεί να δανείζεται από τον ΕΜΣ στο όνομα του ελληνικού κράτους, χωρίς να χρειάζεται η κύρωση από το ελληνικό κοινοβούλιο ούτε καν «σχεδίου» δανειακής σύμβασης. Και ταυτόχρονα η ΕΕΣΥΠ εγγυάται στον ΕΜΣ την έγκαιρη εκπλήρωση από το δικαιούχο κράτος το σύνολο του χρέους.
Ταυτόχρονα, αν για οιονδήποτε λόγο το ελληνικό κράτος δεν θα μπορεί να δανειστεί για να πληρώσει τον ΕΜΣ, τότε υπόχρεη να τον πληρώσει είναι η ΕΕΣΥΠ με εκποίηση ή εκχώρηση περιουσιακών της στοιχείων ύψους έως και 25 δις ευρώ.
Προσέξτε μηχανή που στήνουν. Με τον τρόπο αυτό περνά υπό τον άμεσο έλεγχο του ΕΜΣ το σύνολο της περιουσίας όχι μόνο του δημοσίου, αλλά του συνόλου των Ελλήνων. Είναι η πρώτη φορά μετά τα γνωστά «δάνεια της ανεξαρτησίας» του 1824, που ενυποθηκεύεται το σύνολο της περιουσίας των Ελλήνων.
Τότε το απαίτησαν οι Βρετανοί δανειστές για να έχουν εξασφάλιση είτε στην περίπτωση που η επανάσταση θα πετύχαινε τους στόχους της και θα δημιουργούσε ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, είτε στην περίπτωση που έχανε και οι Έλληνες θα επέστρεφαν στην κατάσταση ραγιά. Στη δεύτερη περίπτωση οι Έλληνες ραγιάδες στο Ρουμ Μιλέτ του Σουλτάνου θα εξακολουθούσαν να χρωστούν στους Βρετανούς δανειστές με ενέχυρο τα προσωπικά τους υπάρχοντα.
Σήμερα, γιατί επανερχόμαστε σ’ αυτού του είδους την ενεχυρίαση της περιουσίας των Ελλήνων; Υπάρχει κάτι ανάλογο σε κανένα άλλο κράτος της Ευρώπης; Ή μήπως επιβλήθηκε σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου γιατί χρωστούσε στο ΔΝΤ, ή σε άλλους δανειστές; Γιατί επιβάλλεται σε μας κάτι τέτοιο, όταν δεν έχει επιβληθεί σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου; Ούτε καν στις αποικίες της τρίτου κόσμου.
Γιατί κάτι τέτοιο είναι αποδεχτό και δυνατό, ενώ το να ανατρέψει ο λαός μας ολόκληρο το καθεστώς της μνημονιακής και δανειακής κατοχής είναι αδιανόητο;
Γιατί το να επιβάλουν οι Ευρωπαίοι δανειστές ένα πρωτοφανές για την παγκόσμια κοινότητα κρατών, καθεστώς εκποίησης και διάλυσης της χώρας είναι απολύτως φυσιολογικό;
Γιατί κανένας δεν αναρωτιέται πού αλλού συμβαίνουν τέτοια τερατώδη πράγματα εναντίον ενός λαού και μιας χώρας, αλλά γίνεται ο κακός χαμός και μόνο στη σκέψη ότι μπορούμε να γλυτώσουμε το ζυγό και τον αφανισμό με την έξοδό μας από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Όπως και να έχει με την ψήφιση και αυτού του σχεδίου δανειακής σύμβασης, το ελληνικό κράτος μετατρέπεται τελεσίδικα σε βιτρίνα, σε άδειο πουκάμισο, σε άλλοθι για τον ολοκληρωτικό έλεγχο της χώρας από τους δανειστές.

Εκπαίδευση στην Αθήνα ΜΚΟ που «επιχειρούν» στα Βαλκάνια

Σε εκπαίδευση ΜΚΟ που «επιχειρούν» στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια προχώρησε το διήμερο 22 – 23 Γενάρη η αμερικάνικη πρεσβεία στην Αθήνα, σε εφαρμογή προγράμματος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Ενόσω τρέχουν μια σειρά επικίνδυνοι για τους λαούς αμερικανοΝΑΤΟικοί σχεδιασμοί για τα Βαλκάνια, κλήθηκαν στην Αθήνα 42 στελέχη ΜΚΟ από Βουλγαρία, Ρουμανία, Αλβανία και ΠΓΔΜ, προκειμένου, μαζί με Ελληνες συναδέλφους τους, επισήμως να εστιάσουν στην αρτιότερη αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων.

Το «εργαστήρι» είχε τον τίτλο «Tech Camp: Tools in Civil Society in Greece and the Balkans» και εμφανίστηκε ως πρωτοβουλία του μορφωτικού τμήματος της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, που την υλοποίησε μαζί την HIGGS, η οποία αυτοπροβάλλεται ως «πρωτοβουλία με στόχο την ενδυνάμωση μη κερδοσκοπικών οργανώσεων ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, μέσα από εκπαιδευτικά και υποστηρικτικά προγράμματα και δράσεις».

Ξεκίνησε το 2012 «με τη χρηματοδότηση και τη συνεργασία ως προς το σχεδιασμό του Ιδρύματος “Σταύρος Νιάρχος”». Στη «Συμβουλευτική Επιτροπή» του φιγουράρουν πανεπιστημιακοί, ένα μεγαλοστέλεχος του ΟΤΕ, δυο Αμερικανίδες και ένας Πολωνός με αντίστοιχες ανησυχίες περί της «Κοινωνίας των Πολιτών».

Ως δωρητές και «φίλοι» της HIGGS εμφανίζονται επίσης η αμερικάνικη πρεσβεία, τα ιδρύματα Λάτση, Μαμιδάκη και Μποδοσάκη, το Ιδρυμα «Vodafone», ο δήμος Θεσσαλονίκης και η «Hellenic Initiative», που ιδρύθηκε το 2012 από Ελληνες της λεγόμενης διασποράς και «φιλέλληνες» για τη στήριξη της «Ελλάδας της κρίσης». Επίτιμος πρόεδρός του είναι ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, ενώ ανάμεσα στα μέλη του ΔΣ του είναι ο John P. Calamos, πρόεδρος της «Calamos Investments», που θέλει να πάρει την «Εθνική Ασφαλιστική», και η Arianna Huffington, πρόεδρος του «Huffington Post Media Group», που λειτουργεί παράρτημα και στην Ελλάδα.

Στα του εργαστηρίου, όπως διαχύθηκε στον Τύπο, οι ανησυχίες που απαντήθηκαν ήταν «προβλήματα» που αντιμετωπίζουν οι ΜΚΟ, όπως ανεπαρκείς κρατικές δομές και υπηρεσίες, περιορισμένοι πόροι και πού θα βρουν χρηματοδότηση, όπως και ο «σκεπτικισμός» εκ μέρους της κοινωνίας.

Χαρακτηριστικά, στην ιστοσελίδα της η ΗIGGS φιλοξενεί και συνέντευξη του μορφωτικού ακολούθου της αμερικάνικης πρεσβείας, Μάικλ Σνάιντερ, που αναφέρει ότι το «εργαστήρι» αυτό έχει στόχο «την παροχή δεξιοτήτων στις ψηφιακές τεχνολογίες».

«Το πρόγραμμα αυτό, που αποτελεί μια πρωτοβουλία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και έχει λάβει χώρα σε περισσότερες από 15 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει σκοπό να δώσει τη δυνατότητα σε επαγγελματίες των ΜΚΟ να χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενημερώσουν καλύτερα τους επωφελούμενούς τους, να προωθούν το έργο τους, να προσελκύουν πόρους για την υποστήριξη των προγραμμάτων τους, να προσελκύουν συνεργασίες κι εθελοντές, και να κάνουν “advocacy”» (βλ. προώθηση).

«Στην Αθήνα, και με την πρωτοβουλία του HIGGS, το πρόγραμμα θα προσαρμοστεί στις ανάγκες των ελληνικών οργανισμών και θα φέρει κοντά και οργανισμούς από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, σε μια προσπάθεια να υπάρξει ανταλλαγή τεχνογνωσίας και να προκύψουν πιθανές συνεργασίες».

Ο Σνάιντερ έδωσε επίσης μια σειρά από στοιχεία για την «υποστήριξη» («εκπαιδευτική, συμβουλευτική, οικονομική») που παρέχει η πρεσβεία σε ΜΚΟ. Οτι δίνει «επιχορηγήσεις» για τη διοργάνωση προγραμμάτων «εκπαιδευτικού χαρακτήρα σε πολλούς διαφορετικούς τομείς και με στόχο διαφορετικά κοινά».

«Πέρα από τη βοήθειά μας, με τη μερική χρηματοδότηση προγραμμάτων, βοηθάμε ελληνικούς οργανισμούς να έρθουν σε επαφή με αντίστοιχους αμερικανικούς φορείς για πιθανές συνεργασίες. Θεωρούμε ότι το έργο μας είναι η δημιουργία μιας γέφυρας ανταλλαγών μεταξύ Ελλάδας και Αμερικής, που προσφέρει γνώση και βοήθεια και στις δυο πλευρές».

«Προϋπόθεση για τα προγράμματα που υποστηρίζουμε είναι ότι πρέπει να περιλαμβάνουν κάποιο αμερικανικό στοιχείο, για παράδειγμα την μετάκληση κάποιου Αμερικανού ειδικού ή ομιλητή, τη συμμετοχή και συνεργασία κάποιου αμερικανικού οργανισμού κ.λπ.»…

Ψευτες

Πατήσια – Γαυγάμηλα

Έλληνες εκπαιδευτές πιλότων στο Ισλαμαμπάντ! Μοιάζει με ανέκδοτο! Εκείνο που δεν είναι ανέκδοτο είναι οι Έλληνες στρατιωτικοί στο Αφγανιστάν! Τι έγινε, σύντροφε Κουροπάτκιν;Διαθέτουμε «Εκστρατευτικό Σώμα» ανατολικώς της Άπω Ανατολής; Ξανάπιασε τα γιοφύρια ο Μεγαλέξαντρος στη Βακτριανή και σφάζονται παλικάρια στην ποδιά του ΝΑΤΟ; – διότι

  φαντασθείτε να είχαν σκοτώσει Έλληνες αξιωματικούς οι Ταλιμπάν και οίκαδε να επέστρεφαν φέρετρα (όπως των Αμερικανών από το Βιετνάμ, από το Ιράκ ή απ’ οπουδήποτε αλλού) – θα πήγαιναν οι δεκάρικοι υπέρ πατρίδος (στο Αφγανιστάν) σύννεφο…

  Όμως υπέρ πατρίδος (στο Αφγανιστάν) υπηρετούν (το ΝΑΤΟ) και οι Σλαβομακεδόνες αδελφοί μας – καλά κρασιά και καλά Γαυγάμηλα! Ενώ, σε πλησιέστερη τοποθεσία, κοντά στην Ισσό, έχει εισβάλει και η Τουρκία (πάντοτε υπέρ πατρίδας) στον Κουρδικό θύλακο του Αφίρ. Κομίζοντας στους εκεί προγραμμένους

για την επίζηλη κατάσταση του νεκρού (ή του πρόσφυγα) «Κλάδον Ελαίας» – καθώς έτσι, σαρκαστικά, ονόμασε η Τουρκία την επιχείρηση εξολόθρευσης, εξανδραποδισμού και εκθεμελίωσης που έχει εξαπολύσει στη Συρία.

  «Κλάδος Ελαίας»! – ένας ακόμη ευφημισμός απ’ αυτούς που με σαδιστική απόλαυση χρησιμοποιεί το σύστημα σε όλα τα μέτωπα, πολεμικά και οικονομικά: «απασχολίσιμοι», «ευέλικτη εργασία», «ελεύθερη (!) οικονομία» κι άλλα, ων ουκ έστι αριθμός.

  Κατά τα άλλα και πάντα υπέρ πατρίδος (εν προκειμένω εν σχέσει με το Σκοπιανό) έχει μεγάλο δίκιο ο κ. Κοτζιάς όταν λέει ότι «η ιστορία πρέπει να μένει στα σχολεία». Σοφή κουβέντα ενός σοφολογιότατου ανδρός. Λες και η Ιστορία στα σχολεία δεν διαμορφώνει χαρακτήρες. Λες και η Ιστορία είναι μέσα στα σχολεία, ως μία εσώκλειστη Ουρσουλίνα, την οποίαν ξεχνάμε (με πίκρα και πόνο) όταν εξερχόμεθα

  από τα παρθεναγωγεία στην κακούργα κι ανάγωγη κενωνία. Βεβαίως! «η Ιστορία πρέπει να μένει στα σχολεία» – ω της ανέξοδης (με μεγάλο κόστος) κενολογίας.

  Κενολογία όμως δεν είναι όσα λέγονται (από τους Επικυρίαρχους) για τους πλειστηριασμούς. Τα οποία διαψεύδει η κυβέρνηση, άρα είναι αλήθεια! Η επίσπευση των πλειστηριασμών είναι προαπαιτούμενο που έχει υπογράψει ο κ. Τσακαλώτος και προβλέπει 10.000 απ’ αυτούς να γίνουν φέτος, ενώ περί τους 40.000 θα διεξάγονται ετησίως και για τρία έτη! Δεν θα μείνει ζωντανός μπαταχτσής στην επικράτεια ούτε ένας!

  Προφανώς η πρώτη κατοικία 48χρονης, μητέρας 3 παιδιών που βγαίνει σε ηλεκτρονικό πλειστηριασμό στη Ρόδο για οφειλή 84.554,78 ευρώ σε τράπεζα (κατασχετήρια έκθεση υπ’ αριθμόν 445β’/2017 αναγκαστικής κατάσχεσης ακίνητης περιουσίας με χρονικό προσδιορισμό τη 13η Ιουνίου 2018) αφορά σε πάμπλουτη μπαταχτσού! – τι; ψέματα

  έλεγε ο Τσίπρας ή ο κυρ Σταθάκης ή ο κυρ Τόσκας όταν δεσμεύονταν (!) «ότι δεν θα υπάρξει πλειστηριασμός για πρώτη κατοικία αξίας κάτω των 300.000 ευρώ»; Ψέματα;! Αποκλείεται! Μάλλον

  οι 84.554,78 που χρωστάει η τρίτεκνη μητέρα (99.124 με τα έξοδα) δεν είναι σε ευρώ, αλλά σε χρυσές γκινέες!

  Δόξα και τιμή στους «ψευταράδες και τους μασκαράδες» που έλεγε και ο Γκάτσος. Γύρω στους 130.000 πλειστηριασμούς σχεδιάζουν οι αθεόφοβοι θεομπαίχτες, χωρίς «να παίξει το μάτι τους», χωρίς καν να στάξει ένα δάκρυ της Μπέτυς…

rtyu

12 Μαθήματα Σύγχρονης Οικονομικής Θεωρίας για Μαθητές του Δημοτικού και του Γυμνασίου του Σπύρου Στάλια

Τα 12 Μαθήματα Σύγχρονης Οικονομίας απευθύνονται κυρίως σε παιδιά του Δημοτικού και εφήβους του Γυμνασίου. Επειδή ακριβώς απευθύνονται σε αυτούς, που εξ αντικειμένου δεν έχουν καμία παιδεία σε θέματα οικονομίας, το κάθε θέμα είναι γραμμένο με πολύ απλό και ξεκάθαρο τρόπο, έτσι ώστε κάθε οικονομική έννοια να γίνεται άμεσα κατανοητή, και εύκολα να απορροφάται. Ταυτοχρόνως, επειδή οι έννοιες συνδέονται, προσπάθησα να καταδείξω με ευκρινή τρόπο, πως η σύνδεση των οικονομικών εννοιών μας οδηγεί σε ολοκληρωμένα και ασφαλή συμπεράσματα που δεν αντιφάσκουν προς την κοινή λογική.

Θα ήθελα να σας δώσω δυο παραδείγματα του τι εννοώ. Για τους νεοφιλελεύθερους του ευρώ, οικονομία είναι η μελέτη της διανομής των σπανίων πόρων ενώ οι επιθυμίες μας είναι απεριόριστες. Με βάση αυτό τον ορισμό πολλές επιθυμίες θα παραμένουν ανεκπλήρωτες. Αυτό σημάνει ότι αν θέλουμε πιο πολύ ψωμί θα πρέπει να έχουμε λιγότερη παιδεία ή αν θέλουμε να ζήσει ο Λευτέρης καλυτέρα θα πρέπει να ρίξουμε το επίπεδο ζωής της Γιώτας. Με βάση αυτό τον ορισμό καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι από την οικονομία παίρνεις ανάλογα με αυτό που συνεισφέρεις και αυτό που παίρνεις είναι δίκαιο. Για ότι σου συμβαίνει εσύ φταις. Τέλεια ζούγκλα. Άλλα αν ορίσουμε την οικονομία ως την επιστήμη που μελετά την κοινωνική παραγωγή των πόρων και την κοινωνική τους διανομή από την ζούγκλα της ατομικότητας καταλήγουμε στον πολισμό της συνύπαρξης. Με άλλα λόγια η οικονομία είναι ανθρωπινή απόφαση και όχι κάποιος κοσμικός νόμος. Άλλο παράδειγμα αυτού του…
είδους, αποτελεί ο ισχυρισμός των κόμματων του ευρώ, βασισμένα στην κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη άποψη, ότι το χρήμα δεν επηρεάζει την ανάπτυξη και την απασχόληση, αλλά απλά το χρησιμοποιούμε μόνο για να μετράμε τις τιμές. Πάλι και εδώ προσπάθησα να καταδείξω με ξεκάθαρο τρόπο, πως αυτό είναι αντίθετο προς το προφανές, δηλαδή συμβαίνει το αντίθετο, και ακόμα προσπάθησα να αποδείξω ότι τέτοιοι ισχυρισμοί είναι ανήθικοι, με την έννοια ότι εξυπηρετούν μια ελάχιστη μερίδα της κοινωνίας που έχει συμφέροντα να ισχυρίζεται κάτι τέτοιο.

Με αυτό τον τρόπο διήλθα όλα τα θέματα της βασική οικονομικής σκέψης, αρχίζοντας με τον ορισμό της οικονομίας ως κοινωνικής επιστήμης, και πηγαίνοντας μετά σε θέματα που αφορούν στο χρήμα και στο τραπεζικό σύστημα, στην σχέση μεταξύ κράτους και ιδιωτικού τομέα στη δημιουργία πλούτου, στην ανεργία, στην ανάπτυξη, στο ασφαλιστικό πρόβλημα και τέλος στη σχέση της οικονομίας με τι υπόλοιπες οικονομίες του κόσμου.

Ο λόγος που με παρακίνησε να γράψω αυτά τα 12 απλά μαθήματα είναι το γεγονός της σύγχυσης που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία για την οικονομική επιστήμη. Θα προσπαθήσω να σας δώσω ένα παράδειγμα καθολικής σύγχυσης.

H Ελλάδα εισήλθε στη ζώνη του ευρώ, εκείνη την πρώτη μέρα του 2002, με χρέος 151,8 δις ευρώ, δηλαδή 103,7% του ΑΕΠ, που ήταν 146,4 δις ευρώ. Στο τέλος του 2002, θα έπρεπε να πληρώσει τόκους, σε ευρώ πια, 8,7 δις ευρώ, ενώ το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έκλεισε το 2001 στο ύψος των 19,2 δις ευρώ, δηλαδή 13,2% του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα της Κυβέρνησης ήταν 6,4 δις ευρώ, δηλαδή 4,5% επί του ΑΕΠ.

Κανονικά με αυτή την εικόνα της οικονομίας, θα έπρεπε η Κυβέρνηση από την 1^η Ιανουαρίου 2002, να ασκήσει άμεσα σκληρή πολιτική λιτότητας που θα σήμαινε υψηλή ανεργία και μείωση του ΑΕΠ, αφού ο ελληνικός λαός υποτίθεται ότι ήθελε να έχει το ευρώ ως νόμισμα. Αντίθετα κανείς δεν έλαβε υπ όψη του αυτή την πραγματικότητα. Για να καταλάβετε τι άγνοια επικρατούσε, δεν έχετε παρά να διαβάσετε τον λόγο του Πρωθυπουργού κυρίου Σημίτη, και τον λόγο του υφυπουργού Οικονομικών κύριου Φλωρίδη, στις συνεδριάσεις στη Βουλή τον Δεκέμβριο του 2001, για την ψήφιση του πρώτου Προϋπολογισμού του Κράτους σε ευρώ του έτους 2002. Ήσαν μακράν πάσης πραγματικότητας. Λες και ζούσαν σε άλλη χώρα. Απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι αμέσως άσκησαν επεκτατικές πολιτικές.

Αυτό καταδεικνύει βαθειά άγνοια της οικονομικής επιστήμης. πέραν των άλλων. Ποιος πρωθυπουργός και ποιο συνετό πολιτικό σύστημα, με αυτή την εικόνα της οικονομίας, θα οδηγούσε την χώρα εκτός εθνικού νομίσματος; Ποιος σώφρων πρωθυπουργός θα ακολουθούσε μετά επεκτατική πολιτική, ενώ γνώριζε(;) ότι ανά πάσα στιγμή θα ήταν έρμαιο των Τραπεζών; Πως ο Κεντρικός Τραπεζίτης δεν χτύπησε καμπανάκι κινδύνου;

Από την άλλη, ο Ελληνικός Λαός, ακόμα και σήμερα, που διανύουμε τον 8^ο χρόνο μνημονίων και εν πολλοίς έχει δει την ζωή του να καταστρέφεται, αποκρούει την γνώση και ζει σε μια μεταφυσική κατάσταση πως η σωτηρία με κάποιο τρόπο θα έλθει. Μοιάζει με αυτούς του ελάχιστους Έλληνες Βυζαντινούς που για να σωθούν μπήκαν στην Αγιά Σοφιά και περίμεναν τον Άγγελο να τους σώσει από τον Τούρκο κατακτητή. Ο Άγγελος δεν ήρθε στο ραντεβού αλλά ο Μωάμεθ και σφαγιάστηκαν. Είναι όπως και η ανάπτυξη. Δεν τηρεί το ετήσιο ραντεβού της. Κάθε χρόνο έρχεται η Τρόικα και μας σφαγιάζει. Θα είμαστε σε λίγο ξένοι στο σπίτι μας. Τα γραφώ αυτά, αφού οι Έλληνες δέχονται επιχειρήματα της φιλελεύθερης οικονομικής σκέψης και εφαρμογής, ότι τα χαμηλά ημερομίσθια, τα αποκαλούν και μεταρρυθμίσεις, θα φέρουν πλούτο. Αυτό τον ισχυρισμό τον υιοθέτησε το σύνολο των κομμάτων της Βουλής, ο οποίος αντίκειται προς την φύση των πραγμάτων, γιατί όλοι γνωρίζουμε επιστημονικά, και η ιστορία το απέδειξε, ότι το χρήμα που επενδύεται φέρνει ευημερία και αν δεν το έχεις το φτιάχνεις. Δεν είναι εμπόρευμα το χρήμα για να είναι σπάνιο.

Επειδή τα νέα παιδιά είναι το μέλλον της χώρας μας, φιλοδοξία μου είναι τα παιδιά από μικρά να έχουν μια όσο το δυνατόν αντικειμενική γνώση για το πως τα πράγματα θα μπορούσαν να κινηθούν, και έτσι να σκέπτονται και σαν καλοί πολίτες να συνομιλούν, να συμφωνούν και να πράττουν. Η διαμόρφωση της ζωής δεν εμπίπτει σε ορθοδοξίες, αυθεντίες και προφήτες. Η ζωή διαμορφώνεται με την κριτική σκέψη στην εποχή της.

Μάθημα 1ο: Τι είναι η Οικονομία

Ερώτηση: Τι είναι η Οικονομία;

Απάντηση: Οι άνθρωποι από την φύση έχουν γεννηθεί να ζουν μαζί. Όσοι άνθρωποι ζουν μαζί, έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά και με βάση αυτά δημιουργούνται τα Έθνη, οι Λαοί και τα Κράτη. Εμείς είμαστε οι Έλληνες και κατοικούμε σε μια χώρα που ονομάζεται Ελλάδα. Για να ζούμε καλά ανακαλύψαμε την Δημοκρατία και την Κυβέρνηση ώστε η ζωή μας να είναι ειρηνική. Εκτός από μας στον κόσμο υπάρχουν και άλλα Έθνη, Λαοί και Κράτη και άλλες Κυβερνήσεις. Αλλά για να ζούμε καλά πρέπει να παράγουμε, να ανταλλάσσουμε και να καταναλώνουμε προϊόντα. Αυτό είναι η οικονομία, και η οικονομική επιστήμη, είναι ένα κλάδος των κοινωνικών επιστήμων, που ασχολείται με την μελέτη της κοινωνικής παραγωγής πόρων και της κοινωνικής διανομής των πόρων που παρήχθησαν. Εάν προσθέσουμε όλο το χρήμα και τις πιστώσεις που οι άνθρωποι και η κυβέρνηση χρησιμοποίησαν για να παράξουν και να ανταλλάξουν προϊόντα, τότε αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγάλη είναι μια οικονομία.

Σύνοψης: Στην οικονομία συμμετέχουν η Κυβέρνηση και οι Πολίτες. Οικονομία είναι η κοινωνική παραγωγή, ανταλλαγή και κατανάλωση προϊόντων μεταξύ αυτών που μετέχουν στην οικονομία, και το μέγεθος της οικονομίας το μετράμε με την άθροιση όλου του χρήματος και των πιστώσεων που οι άνθρωποι και η Κυβέρνηση χρησιμοποίησαν για να ανταλλάξουν προϊόντα.

Μάθημα 2ο: Τι κάνουμε με το μετρητό χρήμα και τις πιστώσεις

Ερώτηση: Τι είναι το χρήμα και από πού προέρχεται το χρήμα;

Απάντηση: Θα αγνοήσουμε το κράτος και τις συναλλαγές μας με το εξωτερικό. Θα παρακολουθήσουμε πρώτα τι γίνεται μέσα στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.

Το φυσικό χρήμα είναι αυτό που λέμε το μετρητό χρήμα που αποτελείται από τα κέρματα και από το χάρτινο χρήμα που το κουβαλάμε πάνω μας, στο πορτοφόλι μας, το βλέπουμε, το αγγίζουμε, το μυρίζουμε, μερικές φορές το ακούμε και το μετράμε. Το μετρητό χρήμα πολλοί το λένε και cash. Στο σούπερ μάρκετ ή στα άλλα μαγαζιά στα προϊόντα πάνω υπάρχουν τιμές. Αυτές οι τιμές μας λένε ότι τόσο μετρητό χρήμα χρειάζεται για να αγοράσετε ένα προϊόν ή με τόσο μετρητό χρήμα πουλιέται ένα αγαθό. Αυτή η ανταλλαγή συγκεκριμένης ποσότητας χρήματος με συγκεκριμένη ποσότητα αγαθών ή υπηρεσιών, πώληση και αγορά, λέγεται τιμολόγηση και άρα το χρήμα είναι το μέσο καθορισμού των τιμών..

Ερώτηση: Έχω παρατηρήσει ότι πολλοί δεν έχουν μετρητό χρήμα και εν τούτοις αγοράζουν ή πωλούν προϊόντα. Αυτό πως γίνεται;

Απάντηση: Είπαμε στην αρχή ότι οι άνθρωποι εκ φύσεως ζουν μαζί. Πέρα από τους νόμους για να ζούμε μαζί, αναπτύσσεται μεταξύ μας εμπιστοσύνη. Αν λοιπόν δεν έχουμε φυσικό χρήμα, τότε με βάση την μεταξύ μας εμπιστοσύνη μπορούμε να αγοράσουμε ή να πουλήσουμε ένα αγαθό και αργότερα το πληρώνουμε ή εισπράττουμε την τιμή του σε φυσικό χρήμα. Αυτό ονομάζεται πίστωση γενικώς, και παίρνει πολλές μορφές, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα χαρτί που λέει πάνω ‘σου χρωστάω’. Διεθνώς αυτό λέγεται IOU που στα αγγλικά γράφεται I owe you που σημαίνει σου χρωστάω.

Όταν πραγματοποιείται μια συναλλαγή με πίστωση τότε δημιουργείται ταυτοχρόνως μια χρηματική υποχρέωση και μια χρηματική αξίωση. Η υποχρέωση με την αξίωση είναι πάντα ίσες και κατά συνέπεια δεν μπορούν να δημιουργηθούν ‘καθαρές αξιώσεις’ δηλαδή οι αξιώσεις να είναι μεγαλύτερες από τις υποχρεώσεις. Πάντα ισχύει αξιώσεις-υποχρεώσεις=0. Κατά συνέπεια μέσα στον ιδιωτικό τομέα είναι αδύνατον να παραχθεί χρηματικός πλούτος αφού ισχύει η εξίσωση αξιώσεις-υποχρεώσεις=0. Εδώ θυμηθείτε δεν έχουμε την συμμέτοχη του κράτους στην οικονομία. Όλα είναι σε ισορροπία. Αν κάποιος χάσει το χαρτί της αξίωσης αυτόματα σβήνεται και η χρηματική υποχρέωση και όλα πάλι είναι σε ισορροπία.

Όταν οι άνθρωποι εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον πολύ, τότε οι πιστώσεις, credit στα Αγγλικά, αυξάνονται γιατί όλοι πιστεύουν κάποια στιγμή στο μέλλον θα πληρωθούν. Αν η εμπιστοσύνη χαθεί, για πολλούς λόγους, τότε οι πιστώσεις μειώνονται και άμεσα οι άνθρωποι που κρατούν τα χαρτάκια, που λένε πάνω IOU, ζητάνε φυσικό χρήμα. Επί της ουσίας και με βάση την ιστορία, οι άνθρωποι συνήθως ξεπερνούν τα όρια της λογικής εμπιστοσύνης και τίποτα δεν σταματά την δημιουργία πιστώσεων που ογκούνται σαν ένα μεγάλο μπαλόνι.

Σύνοψης: Υπάρχει το φυσικό χρήμα, το χάρτινο και τα κέρματα, και με βάση αυτό το χρήμα τιμολογούμε αγαθά και υπηρεσίες. Υπάρχουν και οι πιστώσεις με τι οποίες επίσης συναλλασσόμεθα και οι οποίες παράγονται ανάλογα με την εμπιστοσύνη που επικρατεί στην αγορά. Οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται μέσα στον ιδιωτικό τομέα δεν μπορούν να παράξουν χρηματικό πλούτο εφ όσον οι χρηματικές αξιώσεις είναι ίσες με της χρηματικές υποχρεώσεις.

Μάθημα 3ο: Χρηματοδοτικά Εργαλεία

Όταν συναλλασσόμενα με πιστώσεις επί της ουσίας υπογραφούμε ένα χαρτί στο όποιο υποσχόμαστε ότι θα πληρώσουμε το ποσό που χρωστάμε Ε, συν ένα ποσό Ε(1+i), όπου Ε το ποσό που χρωστάμε, συν i το επιτόκιο, το όποιο εκφράζει τον κίνδυνο να μην εκπληρώσουμε την υπόσχεση να πληρώσουμε ότι χρωστάμε. Αυτή η υποσχετική με τον κατάλληλο τύπο γίνεται πια ένα χρηματοδοτικό εργαλείο και ας το ονομάσουμε τώρα γραμμάτιο ή υποσχετική αποπληρωμής. Αν εγώ λοιπόν εκδώσω ένα γραμμάτιο αυτομάτως έχω μια χρηματική υποχρέωση σε σένα που το αποδέχτηκες, ενώ εσύ έχεις ένα χρηματικό περιουσιακό στοιχείο. Αν αυτό γίνεται αποδεκτό λόγω εμπιστοσύνης τότε μπορείς να συναλλάσσεσαι χωρίς να έχεις καθόλου χρήματα.

Ερώτηση: Κατά συνέπεια μπορούμε να πούμε ότι αυτό είναι χρήμα και με την έκδοση των γραμματίων ουσιαστικά δημιουργούμε χρήμα.

Απάντηση: Όχι, κατηγορηματικά όχι. Είναι μια πίστωση, χρήμα δεν δημιουργείται. Στην λήξη της κάθε πίστωση θα πρέπει να εξοφληθεί με πραγματικό χρήμα. Άρα δεν είναι χρήμα.

Σύνοψης: Η πίστωση δεν είναι χρήμα, η δημιουργία πιστώσεων δεν συμπίπτει με την δημιουργία χρήματος, άλλα η πίστωση είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που κάτι κάνουμε με αυτό, όπως με όλα τα εργαλεία.

Μάθημα 4ο: Το σύστημα πληρωμών

Τις τράπεζες, πέραν των άλλων που θα πούμε πιο κάτω, οι άνθρωποι τις δημιούργησαν για να μπορούν να διακανονίζουν τις πληρωμές τους και τις πιστώσεις τους, μέσα από τους λογαριασμούς που ανοίγουν σε αυτές. Οι λογαριασμοί είναι αριθμοί καταχωρημένοι σε ηλεκτρονικές σελίδες. Εάν καταθέσετε στην Τράπεζα 100 ευρώ σε φυσικό χρήμα, σε χαρτονομίσματα, τότε ο λογαριασμός σας έχει αυξηθεί κατά 100 ευρώ, και παίρνετε και ένα αποδεικτικό από την τράπεζα ότι έχετε στη διάθεση σας ένα χρηματικό περιουσιακό στοιχείο αξίας 100 ευρώ. Η τράπεζα ταυτοχρόνως απέκτησε 100 ευρώ ενώ ταυτόχρονα έχει μια υποχρέωση προς εσάς αξίας 100 ευρώ. Όλα είναι σε ισορροπία. Αν η Γιώτα και ο Λευτέρης έχουν στην ίδια τράπεζα λογαριασμούς, και η Γιώτα χρεωστάει στον Λευτέρη 50 ευρώ, τότε με διαταγή της Γιώτας τοποθετούνται 50 ευρώ στο λογαριασμό του Λευτέρη. Της Γιώτας ο λογαριασμός μειώθηκε κατά 50 ευρώ, του Λευτέρη αυξήθηκε κατά 50 ευρώ, ενώ για την τράπεζα συνολικά δεν άλλαξε τίποτα. Αν η Γιώτα έχει τον λογαριασμό της στην Εθνική Τράπεζα και ο Λευτέρης στην Τράπεζα Πειραιώς, τότε η Εθνική στέλνει στην Πειραιώς τα 50 ευρώ της Γιώτας με την εντολή να κατατεθούν στο Λογαριασμού του Λευτέρη. Τι έγινε εδώ; Για τις δυο τράπεζες σαν σύνολο δεν έγινε τίποτα, όσα χρήματα είχαν έχουν, είναι σε ισορροπία, απλά η Εθνική έχει λιγότερα χρήματα κατά 50 ευρώ, ενώ η Πειραιώς έχει 50 ευρώ παραπάνω. Για να κάνει αυτή την μεταφορά η Εθνική στην Πειραιώς, που ονομάζεται ενδοτραπεζική συναλλαγή-μεταφορά, θα έπρεπε να έχει στα χρηματοκιβώτια της 50 ευρώ. Αυτό, να το θυμόμαστε, ονομάζεται ρευστότητα.

Ερώτηση: Το χρήμα από πού έρχεται;

Απάντηση: Αύριο μπαίνουμε στην τελική ευθεία για να το μάθουμε!

Σύνοψης: Για να γίνει μια διατραπεζική μεταφορά χρημάτων οπωσδήποτε η Τράπεζα πρέπει να έχει κάποια ρευστότητα, δηλαδή φυσικό χρήμα, χαρτονομίσματα και κέρματα.

Μάθημα 5^ο: Το Τραπεζικό Σύστημα

Στο προηγούμενο μάθημα λόγω παραδείγματος σας είπα ότι υπάρχουν δυο τράπεζες. Φυσικά δεν υπάρχουν δυο αλλά παρά πολλές και όλες μαζί συνθέτουν το τραπεζικό σύστημα σε κάθε χώρα. Χτες είπαμε πως οι τράπεζες έχουν οργανώσει το σύστημα πληρωμών. Αλλά δεν κάνουν μόνον αυτό οι τράπεζες, κάνουν και ακόμα περισσότερα, και ένα από τα πολλά που κάνουν, και το οποίο αγαπούν παρά πολύ να κάνουν, είναι να δανείζουν λεφτά. Θα θυμόμαστε που λέγαμε προχθές για τις πιστώσεις που δίνουμε μεταξύ μας αν έχουμε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον. Ε, αυτό κυρίως κάνουν οι τράπεζες, δίνουν πιστώσεις που στην κοινή γλώσσα λέγεται ‘οι τράπεζες δίνουν δάνεια’ ή ‘ανοίγουν πιστώσεις’.

Ερώτηση: Πως δίνουν δάνεια δηλαδή, τι παίρνουν για να δώσουν δάνεια

Απάντηση: Μα το είπαμε. Οι Τράπεζες δίνουν δάνειο μα βάση την εμπιστοσύνη που έχουν σε κάποιον που ζητά δάνειο. Εκτιμούν το γραμμάτιο που δίνει κάποιος που λέγαμε πριν, ή αλλιώς εξασφάλιση, και με βάση αυτό και το επιτόκιο δίνουν το δάνειο. Όταν οι τράπεζες πάρουν το γραμμάτιο από τον πελάτη τους, εκδίδουν το δάνειο που σημαίνει ότι ο πελάτης έχει ένα λογαριασμό στις υποχρεώσεις τις τράπεζας ίσο με το ποσό του δανείου, δηλαδή έχει ένα χρηματικό περιουσιακό στοιχείο ίσο με το δάνειο και η τράπεζα έχει ένα περιουσιακό στοιχείο αξίωσης από τον πελάτη της ίσο με το ποσό του δανείου. Με άλλα λόγια όσα γραμμάτια-υποσχετικές δέχεται η τράπεζα τόσο πιο πολλά δάνεια μπορεί να εκδώσει. Όλα σε ισορροπία.

Ερώτηση: Ας υποθέσουμε ότι η Τράπεζα Α εκδίδει παρά πολλά δάνεια ή πιστώσεις, ταυτόχρονα θα πρέπει να έχει και τόση ποσότητα φυσικού χρήματος για να ικανοποιεί τις υποχρεώσεις της στους πελάτες που πήραν τα δάνεια. Έχει τόσα πολλά φυσικά χρήματα και αν έχει πως τα βρήκε;

Απάντηση: Ναι, ας υποθέσουμε ότι η Γιώτα έχει πάρει ένα δάνειο από την τράπεζα Α και χρωστά λεφτά στο φίλο της τον Λευτέρη. Η τράπεζα Α θα πρέπει να μεταφέρει φυσικά χρήματα στην τράπεζα Β στην όποια έχει λογαριασμό ο Λευτέρης. Αν η Τράπεζα Α δεν έχει αυτό το φυσικό χρήμα να το μεταφέρει, τότε και αυτή θα πάει σε μια άλλη τράπεζα, την Β ή την Γ, θα δώσει μια υποσχετική, όπως όλοι έτσι κάνουν για να δανειστούν, και έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η μεταφορά των χρημάτων της Γιώτας στο λογαριασμό του Λευτέρη στην Τράπεζα Β. Η αγορά απ όπου η τράπεζα Α δανείζεται ονομάζεται Διατραπεζική Αγορά Χρήματος.

Ερώτηση: Τι γίνεται αν η τράπεζα Α συνεχώς δανείζεται από την διατραπεζική αγορά;

Απάντηση: Φυσικά αν δανείζεται συνεχώς, θα δανείζεται με αυξανόμενα επιτόκια έως την στιγμή που θα απολέσει την εμπιστοσύνη της Διατραπεζικής Αγοράς και η τράπεζα θα βρεθεί σε κρίση ρευστότητας, με κίνδυνο να διακόψει της εργασίες της, ενώ οι άνθρωποι θα έχουν χάσει τις καταθέσεις τους.

Ερώτηση: Αν μια τράπεζα έχει δώσει κάποιο δάνειο και αυτό δεν αποπληρώνεται καθόλου τότε τι γίνεται.

Απάντηση: Τότε η τράπεζα θα πρέπει να έχει επαρκή κεφάλαια και να καλύψει από μόνη της αυτό το δάνειο. Αν δεν έχει τότε η Τράπεζα θα πρέπει να σταματήσει τις εργασίες της.

Ερώτηση: Άρα η διαχείριση του κίνδυνου είναι σημαντική όχι μόνο για μια τράπεζα αλλά για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, δεν συγχωρείται ολιγωρία και ανευθυνότητα σε αυτή την δουλειά.

Απάντηση: Βεβαίως έτσι θα πρέπει να είναι, γιατί η κρίση ρευστότητας και η κρίση από την μη επάρκεια ιδίων κεφαλαίων διαλύει όχι μόνο την αγορά χρήματος αλλά και την πραγματική οικονομία, αλλά γι αυτό λίγο αργότερα. Με άλλα λόγια όταν μια τράπεζα δώσει ένα δάνειο αυτομάτως πρέπει να βρει πραγματικό χρήμα για να ικανοποιήσει την ζήτηση αυτού που πήρε το δάνειο. Από την άλλη για να προσελκύει πραγματικό ρευστό στα χρηματοκιβώτια της, θα πρέπει να δίνει κάποιο τόκο σε κάθε κατάθεση αποταμίευσης στην τράπεζα. Παράλληλα θα πρέπει και πάλι να έχει ρευστότητα για να αντιμετωπίσει την ανάληψη αυτών των αποταμιεύσεων από την τράπεζα. Άρα οι κίνδυνοι που εγκυμονούντα από καταθέσεις αποταμιεύσεων, από λογαριασμούς καταθέσεων εκ δανεισμού και από μη αποπληρωμή δανείων θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με βάση την διατήρηση της ρευστότητας, με άλλα λόγια οι υποχρεώσεις της τράπεζας να συμπίπτουν με τα διαθέσιμα της τράπεζας με την λήξη των εργασιών της ημέρας.

Ερώτηση: Κατά συνέπεια οι τράπεζες πρώτα δανείζουν και μετά βρίσκουν το χρήμα που απαιτείται να διαχειριστούν τα δάνεια και τις καταθέσεις και επίσης δεν είναι σωστό να λέμε ότι πρώτα οι τράπεζες δέχονται καταθέσεις-αποταμιεύσεις και μετά συνάπτουν δάνεια. Γίνεται ακριβώς το αντίθετο. Το κατάλαβα καλά;

Απάντηση: Ναι ακριβώς έτσι είναι. Πρώτα οι τράπεζες δανείζουν και μετά ζητούν αποταμιεύσεις, πραγματικό χρήμα, για να διαχειριστούν τα δάνεια.

Ερώτηση: Και πως γνωρίζουν οι τράπεζες ότι πράγματι θα δημιουργηθούν αποταμιεύσεις και μετά να τις αναζητήσουν;

Απάντηση: Είπαμε πριν, ότι η Γιώτα πήρε ένα δάνειο, και έδωσε διαταγή στην τράπεζα της Α, να μειώσει τον λογαριασμό καταθέσεων εκ του δανείου της κατά ένα ποσό, και να το μεταφέρει στην τράπεζα Β, στο λογαριασμό του Λευτέρη. Συνεπώς οι αποταμιεύσεις του Λευτέρη θα αυξηθούν κατά αυτό το ποσό, λόγω του δανείου της Γιώτας. Άρα η αποταμίευση ακολούθησε τον δανεισμό. Αν η Γιώτα δεν ξόδευε χρήματα από τον λογαριασμό του δάνειου της, δεν θα υπήρχε πρόβλημα, όπως δεν θα υπήρχε πάλι, αν ο Λευτέρης είχε λογαριασμό στην Τράπεζα Α παρά στην Β. Άλλα αν ο Λευτέρης ζητούσε από την Γιώτα πραγματικό χρήμα, τότε η Γιώτα θα έπρεπε να πάει στην Τράπεζα Α, να ζητήσει πραγματικό χρήμα και η Τράπεζα θα της το έδινε μειώνοντας την ρευστότητα της. Αυτό το πραγματικό χρήμα η Γιώτα θα το έδινε στον Λευτέρη, ο οποίος θα μπορούσε να το διακρατήσει.

Ερώτηση: Από πού προέρχεται η ρευστότητα της Τράπεζας Α;

Απάντηση: Από αυτούς που κατέθεσαν πριν η Γιώτα ζητήσει πραγματικό χρήμα.

Ερώτηση: Αν η Τράπεζα Α δεν είχε αρκετή ρευστότητα τι θα γίνει;

Απάντηση: Θα δανειστεί από κάποια άλλη Τράπεζα ή από την Διατραπεζική Αγορά;

Ερώτηση: Και αν η Διατραπεζική Αγορά δεν είχε επαρκή ρευστότητα;

Απάντηση: Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας επιθυμεί να κρατά το πραγματικό χρήμα σπίτι του παρά να το έχει στην Τράπεζα. Επειδή οι πιστώσεις-δάνεια είναι παρά πολύ μεγαλύτερα από το πραγματικό χρήμα τότε το τραπεζικό σύστημα μπορεί να καταρρεύσει. Αυτό οδηγεί σε συρρίκνωση της οικονομίας σε αύξηση της ανεργίας και σε κρίση. Για να ανατραπεί αυτή η κατάσταση κάποιος θα πρέπει το σύστημα να το στηρίξει.

Σύνοψη: Οι τράπεζες πρώτα δίνουν δάνεια και μετά αναζητούν το πραγματικό χρήμα για να διαχειριστούν τα δάνεια τους. Αυτό στην οικονομία έχει διατυπωθεί με την πρόταση οι επενδύσεις είναι αυτές που δημιουργούν αποταμιεύσεις παρά το αντίθετο που δυστυχώς έτσι διδάσκουν τα παιδιά στα Πανεπιστήμια και αυτό ακόμα πιστεύουν τραπεζίτες άλλα και οι νεοφιλελεύθεροι του ευρώ. Ακόμα μάθαμε σήμερα ότι χωρίς την δαπάνη του χρήματος η οικονομία συρρικνώνεται. Άρα το χρήμα παίζει ρολό στην οικονομία, δεν ανταλλάσσουμε απλώς προϊόντα με αυτό.

Μάθημα 6^ο: Το πραγματικό Χρήμα και η Κεντρική Τράπεζα

Ερώτηση: Από πού προέρχεται το χρήμα;

Απάντηση: Από το Κράτος, και μόνον από αυτό. Μόνο το Κράτος μπορεί να δημιουργήσει χρήμα, αυτό που λέμε φυσικό χρήμα, το τυπωμένο χρήμα και τα κέρματα. Η κυβέρνηση είναι αυτή που δίνει το χρήμα στην οικονομία αγοράζοντας από αυτή αγαθά και υπηρεσίες ή απλά δίνοντας στους πολίτες χρήμα. Οτιδήποτε έχει σχέση με το χρήμα, αυτό το διαχειρίζεται η Κεντρική Τράπεζα της Χώρας, που για λόγους απλοποίησης εδώ, χωρίς να χάνουμε τίποτα από την ουσία του θέματος, την ταυτίζω με το Υπουργείο Οικονομικών, αφού η Κυβέρνηση είναι αυτή που αποφασίζει τελικά. Η Κεντρική Τράπεζα είναι υπό τον απολυτό κρατικό έλεγχο.

Ας δούμε πρώτα πως λειτουργεί το Τραπεζικό Σύστημα, αν προσθέσουμε και την Κεντρική Τράπεζα στην εικόνα που μέχρι τώρα σκιαγραφήσαμε. Οι υπόλοιπες Τράπεζες που αναφέραμε πριν, μπορεί να είναι κρατικές ή ιδιωτικές ή να έχουν και άλλη ιδιοκτησιακή μορφή, όλες όμως λειτουργούν με βάση τους κανονισμούς της Κεντρικής Τράπεζας και όλες έχουν λογαριασμό στην Κεντρική Τράπεζα, εφ εξής ΚΤ, που ονομάζεται Λογαριασμός Εκκαθάρισης Συναλλαγών, εφ εξής ΛΕΣ, στα αγγλικά exchange settlement account.

Αν μια τράπεζα καταθέσει πραγματικό χρήμα στο λογαριασμό της στην ΚΤ, τότε ο λογαριασμός της ΛΕΣ αυξάνεται, και αν η τράπεζα τραβήξει χρήματα τότε ο ΛΕΣ της μειώνεται. Αν η τράπεζα Α θέλει να μεταφέρει χρήματα στην τράπεζα Β ή και το αντίθετο αυτό γίνεται μέσω της ΚΤ και των ΛΕΣ που πιστώνονται ή χρεώνονται κατά περίπτωση.

Ερώτηση: Με άλλα λόγια με την Κεντρική Τράπεζα τώρα πια στην εικόνα του Τραπεζικού Συστήματος οι τράπεζες βρίσκουν πραγματικό χρήμα και από την Κεντρική Τράπεζα για τις ανάγκες τους. Σωστά;

Απάντηση: Ναι ακριβώς έτσι είναι.

Ερώτηση: Τότε γιατί ξέσπασε η κρίση του 2008; Γιατί η Κεντρική Τράπεζα δεν έδωσε το αναγκαίο πραγματικό χρήμα;

Απάντηση: Για μικρό παιδί με εκπλήττεις με την διατύπωση της ερώτησης. Είπαμε πριν ότι όλος ο δανεισμός θα πρέπει να εξοφληθεί με πραγματικό χρήμα που θα πρέπει να αντιστοιχεί στα έσοδα κάποιου που έχει από την πραγματική οικονομία, από την δουλειά του. Αν η πραγματική οικονομία δεν αναπτύσσεται πιο γρήγορα από την οικονομία της δημιουργίας δανείων, με άλλα λόγια αν τα δάνεια δεν επιστρέφουν στην πραγματική οικονομία, σε στοιχεία που συνθέτουν το μέγεθος της οικονομίας που λέγαμε στην αρχή, ή αλλιώς, αν οι επενδύσεις στην πραγματική οικονομία δεν είναι μεγαλύτερες από τις αποταμιεύσεις στο επίπεδο στοιχείων του ΑΕΠ, τότε όλοι αναγκαστικά θα βρεθούμε καταχρεωμένοι, οι τράπεζες η μια στην άλλη, ο ιδιωτικός τομέας και το κράτος με συνακόλουθη κατάρρευση της οικονομίας.

Το 2008 οι τράπεζες βρέθηκαν με διπλό πρόβλημα, λόγω τερατωδών δανεισμών πέραν πάσης προσδοκίας, λόγω απληστίας. Βρέθηκαν σε κρίση φερεγγυότητας δηλαδή, δεν είχαν επαρκή κεφάλαια να καλύψουν τα κόκκινα τους δάνεια, και σε κρίση ρευστότητας, δηλαδή δεν είχαν επαρκείς αξίες άμεσα ρευστοποιήσιμες για να καλύψουν τις άμεσες υποχρεώσεις τους. Τι είχε γίνει; Οι αποταμιεύσεις ήσαν μεγαλύτερες από τις επενδύσεις.

Τότε έντρομοι οι ηγέτες της Ευρώπης και οι τραπεζίτες κατάλαβαν ότι δεν είχαν τα μέσα και τους τρόπους να αντιμετωπίσουν το θέμα της κρίσης.

Κατάλαβαν ότι το τραπεζικό σύστημα σε κάθε χώρα της ευρωζώνης, ήταν εκτός παντός ελέγχου. Είχε γίνει τόσο μεγάλο, που η κάθε μια χώρα χωριστά δεν μπορούσε από μόνη της να σώσει το τραπεζικό της σύστημα. Αντιλήφθηκαν επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι τράπεζα μαϊμού, που σαν στόχο είχε μόνο να μας σώσει από ένα καλπάζοντας πληθωρισμό τύπου Γερμανίας του 1923 ή Ζιμπάμπουε, κάτι που ήταν εκτός πραγματικότητας. Όπως ήταν και είναι φτιαγμένη η ΕΚΤ, δεν μπορούσε να σώσει ούτε μια τράπεζα από την πτώχευση, ούτε ένα κράτος. Δεν ήταν, και δεν είναι ακόμα, μια πραγματική Κεντρική Τράπεζα που θα μπορούσε να σταθεροποιήσει το σύστημα. Δεν μπορούσε -και ακόμα δεν μπορεί- να ασκήσει την λειτουργία του lender-of-last-resort όπως η FEDστην Αμερική ή η Τράπεζα της Αγγλίας ή κάθε σοβαρή Κεντρική Τράπεζα σε όλο τον κόσμο.

Αφού οι ηγέτες μας βρεθήκαν στην κατάσταση να μην μπορούν να αποπληθωρίσουν, για να αποφύγουν το πρόβλημα, να μην μπορούν να υποτιμήσουν για να αποφύγουν το πρόβλημα (δεν υπήρχε εθνικό νόμισμα), τους απέμενε ή να πτωχεύσει η Ευρώπη, πράγμα που θεώρησαν ότι θα ζούσαμε στιγμές δευτέρας παρουσίας, ή να εφαρμοστεί γενική λιτότητα σε όλη την Ευρώπη για να σώσουμε εμείς οι λαοί τις Τράπεζες, αφού η Κεντρική Τράπεζα δεν μπορούσε. Με άλλα λόγια κληθήκαμε εμείς οι λαοί, εμείς οι απλοί άνθρωποι να σώσουμε τις τράπεζες μέσα από την φορολογία, που προκλήθηκε από την διαφθορά και το φαγοπότι των Τραπεζιτών. Η ιδέα να αλλάξει η δομή του ευρώ δεν τους πέρασε από το μυαλό.

Η απάτη λοιπόν των τραπεζών είναι αυτή που μας οδήγησε στην λιτότητα και η πλημμελής κατασκευή του ευρώ. Άλλα αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα. Αλλά αυτή είναι η αλήθεια και όχι αυτό που λένε ότι τα κράτη υπήρξαν διεφθαρμένα.

Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος που το χρέος είναι παράνομο, και ακριβώς αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να αντιδράσουμε στους πλειστηριασμούς των σπιτιών του κόσμου. Ο τρώσας και ιάσεται.

Ερώτηση: Μείναμε στη σχέση Κράτους και Κεντρικής Τράπεζας και στο λογαριασμό που έχει το Κράτος εκεί. Πως λειτουργεί αυτός ο λογαριασμός;

Απάντηση: Το Κράτος επίσης έχει λογαριασμό με την Κεντρική Τράπεζα και μέσω αυτού του λογαριασμού δημιουργείται το χρήμα με απλή πληκτρολόγηση αριθμών σε όση ποσότητα η κυβέρνηση επιθυμεί. Δεν υπάρχει όριο. Μπορεί κάλλιστα η Κεντρική Τράπεζα με διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών να δημιουργήσει 100.000.000.000 χρήμα σε μια στιγμή με 12 χτύπημα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τα χρήματα αυτά μετά πηγαίνουν μέσω των λογαριασμών των Τραπεζών στους δικαιούχους τους, από υποχρεώσεις του Κράτους προς αυτούς, και έτσι ο λογαριασμός του Κράτους μειώνεται και αυτό από πολλούς αποκαλείται εκτύπωση νέου χρήματος.

Ένα πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει από εδώ είναι ότι μια χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα (που ελευθέρα διακυμαίνεται στις αγορές, αυτό θα το εξηγήσουμε αργότερα) ποτέ δεν πτωχεύει, και πάντα μπορεί να ικανοποιεί τις υποχρεώσεις της. Αυτό πρέπει πάντα να το θυμόμαστε. Ένα ελάχιστο μέρος των χρημάτων αυτών γίνετε χρήμα χάρτινο και κέρματα για τις καθημερινές συναλλαγές της αγοράς, ένα άλλο παραμένει με μορφή κρατικής πίστωσης αλλά πραγματικού χρήματος ή να το πούμε αλλιώς είναι χρήμα που το έχουμε αποθηκεύσει στη Σελήνη. Δεν κυκλοφορεί στην οικονομία.

Το χάρτινο χρήμα και οι λογαριασμοί των τραπεζών στην Κεντρική Τράπεζα, αποκαλείται ‘πραγματικό χρήμα’ ή ‘χρήμα της Κεντρικής Τράπεζας’, στα αγγλικά High Powered Money ή Central Bank Money, και εμείς εδώ θα το αποκαλούμε χρήμα.

Ερώτηση: Μα ο Σκάι και όλα τα άλλα κανάλια, άλλα και εφημερίδες, όπως η Καθημερινή, η Αυγή, τα Νέα και άλλες, δημοσιογράφοι παρουσιαστές και μη, άλλα και Καθηγητές ακόμα λένε, όπως και τα κόμματα, όπως και ο κύριος Στουρνάρας, ότι άμα κοπεί χρήμα η χώρα μας θα διαλυθεί.

Απάντηση: Η χώρα μας είναι διαλυμένη και συνεχώς διαλύεται και γι αυτό κλείστε τ’ αυτιά σας σε ότι αυτοί λένε. Μπορώ να σας πω με ευθύνη ότι επιστημονικά οι ισχυρισμοί τους πάσχουν, είτε επειδή έχουν βαθειά άγνοια, είτε γιατί εξυπηρετούν άλλους στόχους, που δεν έχουν σχέση με την πρόοδο την δική σας και των άλλων Ελλήνων. Θα σας το εξηγήσω παρακάτω. Αλλά σήμερα μάθαμε από πού προέρχεται το χρήμα σε ένα κράτος επικυρίαρχο.

Σύνοψης: Το Κράτος, μέσω του λογαριασμού του στην Κεντρική Τράπεζα, δημιουργεί χρήμα κατά βούληση. Το χρήμα δεν είναι εμπόρευμα για να είναι περιορισμένο. Το Κράτος που εκδίδει το δικό του νόμισμα, που ελεύθερα διακυμαίνεται στις αγορές, ποτέ δεν πτωχεύει.

Μάθημα 7^ο: Τι επιπτώσεις έχει η ύπαρξη και λειτουργία του Λογαριασμού του Κράτους που διατηρεί στην Κεντρική Τράπεζα, στην οικονομία, στους πολίτες και στις επιχειρήσεις;- Η Δημιουργία του Χρηματικού Πλούτου.

Ας υποθέσουμε ότι ο Λευτέρης θέλει να αγοράσει ένα αυτοκίνητο μεταχειρισμένο, σε καλή κατάσταση που κοστίζει 5.000 χιλιάδες. Πηγαίνει στην έκθεση αυτοκίνητων του Δημήτρη που διατηρεί στις Αχαρνές, του δίνει τις πέντε χιλιάδες και ο Δημήτρης του παραδίδει το αυτοκίνητο με τις ευχές του, καθώς είναι ευγενής, καλοτάξιδο κτλ, και η συναλλαγή ολοκληρώθηκε. Τι έγινε μέσα στο ιδιωτικό τομέα με την συναλλαγή αυτή.

Δεν έγινε τίποτα. Οι πέντε χιλιάδες πήγαν στο Δημήτρη από την τσέπη του Λευτέρη, το αυτοκίνητο πήγε στα χέρια του Λευτέρη από την έκθεση του Δημήτρη, και ο ιδιωτικός τομέας χρηματικά είναι ο ίδιος. Δεν παρήχθη χρηματικός πλούτος. Αν θέλετε να βάλουμε στην εικόνα και μια τράπεζα, πάλι το αποτέλεσμα δεν αλλάζει. Αν πούμε ότι ο Λευτέρης δανείζεται τις πέντε χιλιάδες από μια τράπεζα και πάλι δεν παράγεται πλούτος. Η τράπεζα δανείζει τις πέντε χιλιάδες στο Λευτέρη. Ο Λευτέρης μειώνει το λογαριασμό του που άνοιξε με το δάνειο κατά πέντε χιλιάδες, τα δίνει στο Δημήτρη, ο οποίος μεταφέρει το αυτοκίνητο στο Λευτέρη. Ο Δημήτρης παίρνει τις πέντε χιλιάδες και τις καταθέτει στον λογαριασμό του στην τράπεζα. Μέσα στο ιδιωτικό τομέα δεν παρήχθη κάποιος χρηματικός πλούτος. Ένα αυτοκίνητο και πέντε χιλιάδες απλώς άλλαξαν χέρια.

Ας βάλουμε τώρα στην εικόνα και το Κράτος. Το Κράτος είναι διαφορετικός τομέας της οικονομίας από τον ιδιωτικό τομέα, αφού εκδίδει το χρήμα. Ας πούμε ότι το Κράτος θέλει να αγοράσει ένα παρόμοιο αυτοκίνητο, ίδιας αξίας. Κάποιος κρατικός υπάλληλος πηγαίνει στην έκθεση του Δημήτρη, αφού πέρασε πρώτα από την Κεντρική Τράπεζα απ’ όπου πήρε πέντε φρεσκοτυπωμένες χιλιάδες από το τυπογραφείο της Κεντρικής Τράπεζας. Τα δίνει του Δημήτρη, ο οποίος του παραδίδει το αυτοκίνητο. Τι συνέβη τώρα μέσα στον ιδιωτικό τομέα; Ο ιδιωτικός τομέας βρίσκεται με παραπάνω χρήμα πέντε χιλιάδες που ήρθαν από το λογαριασμό του Κράτους. Πριν οι λογαριασμοί μας έδειχναν την μεταφορά χρήματος και αυτοκινήτου με μηδενικό χρηματικό πλούτο. Τώρα ο ιδιωτικός τομέας βρίσκεται με πέντε χιλιάδες παραπάνω και το Κράτος με ένα αυτοκίνητο. Ο ιδιωτικός τομέας μεταξύ του δεν χρεωστάει τίποτα. Έχει ένα καθαρό χρηματικό πλούτο, πλεόνασμα, πέντε χιλιάδες. Τελεία και παύλα!

Ερώτηση: Ναι αυτό φαίνεται ότι έτσι είναι. Άλλα αφού ο υπάλληλος πήγε στο τυπογραφείο τη Κεντρικής Τράπεζας και παρέλαβε 5000, άρα το Κράτος χρεωστάει στην Κεντρική Τράπεζα 5000. Δηλαδή για να κλίσει ο συνολικός λογαριασμός στην οικονομία, ναι μεν ο ιδιωτικός τομέας έχει πλεόνασμα 5000, το Κράτος όμως θα πρέπει να δώσει στην Κεντρική Τράπεζα 5000 και έτσι θα έχουμε ισορροπία.

Απάντηση: Ναι αυτό φαίνεται πως έτσι είναι. Άλλα ας συμφωνήσουμε όμως ότι το έλλειμμα του κράτους είναι περίσσευμα-πλούτος χρηματικός του ιδιωτικού τομέα. Αυτό δεν φαίνεται αμφισβητήσιμο.

Ερώτηση: Όχι δεν φαίνεται. Άλλα το Κράτος για να καλύψει αυτό το έλλειμμα κάτι θα πρέπει να κάνει. Ή να φορολογήσει ή να δανειστεί. Έχει άλλη λύση; Με άλλα λόγια καίτοι το Κράτος εκδίδει δικό του χρήμα δεν μπορεί απεριορίστως να δαπανά.

Απάντηση: Καλή ερώτηση αυτή. Προσέξτε να δείτε και με βάση την παραπάνω ερώτηση ας γενικεύσουμε το θέμα.

Ας υποθέσουμε ότι η χώρα είναι σε ύφεση και έχει υψηλή ανεργία όπως τώρα. Αυτό σημαίνει ότι οι κρατικές δαπάνες δεν είναι αρκετές για να δημιουργήσουν δουλειές και έτσι να μειωθεί ανεργία και να οδηγηθούμε στην ανάπτυξη. Έχουμε συνεπώς ανάγκη από μεγάλες επενδυτικές δαπάνες. Ας υποθέσουμε ακόμα ότι οι τράπεζες διατηρούν σε πολύ υψηλό επίπεδο τα επιτόκια και έτσι ο ιδιωτικός τομέας δεν παρακινείται να κάνει επενδύσεις. Αυτό σημαίνει ότι το τραπεζικό σύστημα έχει ανάγκη, μέσω τις Κεντρικής Τράπεζας, διοχέτευσης χρήματος στους λογαριασμούς των τραπεζών, από αυτό που είναι στη Σελήνη, για να μειωθούν τα επιτόκια. Αν αυτά γίνουν, δηλαδή το κράτος προβεί σε τεράστιες επενδύσεις στις υποδομές και ακολουθήσει και ο ιδιωτικός τομέας, οδηγούμεθα στην ανάπτυξη και στην πλήρη απασχόληση Συνεπώς ο όριο της δαπάνης του κράτους και το όριο έκχυσης χρήματος στο τραπεζικό σύστημα είναι εκείνο που συμπίπτει με την πλήρη απασχόληση. Πέραν αυτού του ορίου κάθε δαπάνη του Κράτους και του Ιδιωτικού Τομέα καθίσταται πληθωριστική.

Τώρα μπορούμε να δούμε την φορολογία και τον δανεισμό του κράτους μέσω των ομολόγων.

Σύνοψης: Τα ελλείμματα του λογαριασμού του Κράτους στην Κεντρική Τράπεζα, είναι τα πλεονάσματα του Ιδιωτικού Τομέα. Το όριο της δαπάνης του Κράτους και το όριο έκχυσης χρήματος στο τραπεζικό σύστημα, είναι εκείνο που συμπίπτει με την πλήρη απασχόληση.

Μάθημα 8ο: Γιατί φορολογούμαστε;

Μα είναι δυνατόν να μιλάμε για έλλειμμα του Κράτους, αφού το Κράτος εκδίδει το νόμισμα του; Θα τυπώσει χρήμα και θα καλύψει το έλλειμμα του στο λογαριασμό που έχει στην Κεντρική Τράπεζα. Άρα δεν έχει πρόβλημα να δαπανά. Άρα πρέπει να δούμε γιατί ένα κράτος που εκδίδει το νόμισμα του φορολογεί.

Αυτή είναι μια καλή ερώτηση.

Το Κράτος που εκδίδει το νόμισμα του, και το οποίο διακυμαίνεται ελεύθερα στις αγορές, φορολογεί για τέσσερες βασικούς λόγους, και προπαντός όχι για να χρηματοδοτηθεί.

Ο πρώτος λόγος που φορολογεί το Κράτος είναι για να γίνει αποδεκτό από τους πολίτες το νόμισμα του, τέχνασμα αιώνων τώρα.

Ο δεύτερος, λίαν σημαντικός λόγος που φορολογεί το Κράτος, είναι για να προστατεύει την αξία του νομίσματος. Μέσω της φορολογίας το Κράτος, αφαιρεί την δυνατότητα δαπάνης των πολιτών που προκαλεί πληθωρισμό, όταν φτάσουμε στην πλήρη απασχόληση και έτσι η αξία του νομίσματος παραμένει σταθερή, αλλά αφήνει και αρκετό χώρο το Κράτος να δαπανά, χωρίς να προκαλεί πληθωρισμό. Αν από τον λαϊκισμό μιας Κυβέρνησης, οι αυξήσεις των μισθών ξεπερνούν την παραγωγικότητα της οικονομίας, τότε το Κράτος φορολογεί αλλιώς θα έχουμε πληθωρισμό.

Ο τρίτος λόγος που το Κράτος φορολογεί, είναι για να επιτύχει την αναδιανομή του εισοδήματος. Φορολογεί πιο πολύ τους πλούσιους, λιγότερο ή καθόλου αυτούς με χαμηλά εισοδήματα.

Ο τέταρτος λόγος που φορολογεί το Κράτος είναι για να διοχετεύει ή να αναδιανείμει την ενεργό ζήτηση πιο αποτελεσματικά στην οικονομία. Δηλαδή, να αναπτύξει κλάδους της οικονομίας που είναι σύγχρονοι, να προστατεύει την ντόπια παραγωγή σε σχέση με εισαγόμενα προϊόντα, να προστατεύει την υγεία του πληθυσμού (φόρος στα τσιγάρα ας πούμε για να ενισχύσει τον αθλητισμό), να προστατεύει το περιβάλλον, να διαδίδει τον πολιτισμό, να συμμετέχουν όλοι ανάλογα με τις δυνατότητες τους στην χρήση κοινών αγαθών, υγείας, πρόνοιας, δημοσίων έργων, παιδείας κτλ.

Νομίζω ότι πια έγινε ξεκάθαρο ότι το κράτος δεν έχει καμία εξάρτηση για τις δαπάνες του, ασχέτως του πόσα χρήματα μπορεί να μαζέψει από την φορολογία. Η φορολογία εξυπηρετεί άλλους σκοπούς εκτός από το να χρηματοδοτεί τις δαπάνες του Κράτους. Νομίζω ότι αυτό είναι σαφές. Και κάτι ακόμα. Όταν το κράτος φορολογεί το χρήμα που μαζεύει το πετάξει, το καίει. Μην πιάνεται η ψυχή σας. Αν χρειαστεί χρήμα απλά τυπώνει.

Όταν λοιπόν το κράτος δαπανά πιο πολλά από ότι εισπράττει λέμε ότι το κράτος έχει έλλειμμα και το έλλειμμα αυτό είναι ίσο με το πλεόνασμα του ιδιωτικού τομέα έως το τελευταίο νόμισμα. Όταν το κράτος εισπράττει περισσότερα από όσα δαπανά τότε το κράτος λέμε ότι έχει περίσσευμα και το περίσσευμα αυτό είναι ίσο με το έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα έως το τελευταίο νόμισμα.

Σύνοψη: Ο σημαντικότερος λόγος που φορολογεί το Κράτος, είναι για να προστατεύει την αξία του νομίσματος. Οποίος κλέβει φόρο διαπράττει ειδεχθές έγκλημα εναντίον του Λάου.

Μάθημα 9^ο : Γιατί το Κράτος δανείζεται μέσω των Ομολόγων

Ερώτηση: Γιατί εκδίδει ομολόγα το κράτος;

Απάντηση: Είπαμε πριν ότι μέσα στον ιδιωτικό τομέα δεν μπορεί να υπάρξει καθαρή αποταμίευση. Δηλαδή αν αποταμιεύεις σε ένα τραπεζικό λογαριασμό, που σημαίνει ότι έχεις μια αξίωση από την τράπεζα και αυτή μια υποχρέωση σε σένα, καθαρή αποταμίευση δεν μπορεί να υπάρξει μέσα στον ιδιωτικό τομέα. Αν παρά πολλοί το κάνουν αυτό, στο τέλος ο τόκος που θα παίρνουν οι κατάθετες, θα μειώνεται διαρκώς, και όχι μόνον αυτό, αν οι καταθέσεις αυξηθούν παρά πολύ, οι τράπεζες για να κερδίζουν θα παίρνουν και μέρος από τα χρήματα των κατατεθέντων, αν αυτά τα χρήματα δεν επενδυθούν.

Ερώτηση: Θαυμάσια, ας τα πάρουν τότε τα χρήματα από την Τράπεζα και ας τα επενδύσουν σε ομόλογα ιδιωτικά ή μετοχές άλλων εταιρειών. Μπορούν έτσι να φτιάξουν ένα θαυμάσιο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. Ο Σκάι, και το συνάφη του νεοφιλελευθερισμού λένε ότι αυτές είναι μακροχρονίως πολύ καλές επενδύσεις.

Απάντηση: Ναι, ας θυμηθούμε το Χρηματιστήριο του κύριου Σημίτη. Μα και οι αγορές αυτών των κινητών αξιών δεν παύει να μην πραγματοποιούνται μέσα στον ιδιωτικό τομέα. Πιθανότατα κάποιος μέρος του ιδιωτικού τομέα να μπορεί να αποταμιεύσει αν κάποιος μέρος του ιδιωτικού τομέα θέλει να είναι δανειστής. Άλλα αποκλείεται ο ιδιωτικός τομέας να βρεθεί με καθαρές αποταμιεύσεις αν το κράτος δεν κάνει ελλείμματα.

Γι αυτό ακριβώς τον λόγο, όσο το Κράτος δεν κάνει ελλείμματα, κανένας πολίτης δεν θα πάρει σύνταξη μελλοντικά και στο άμεσο μέλλον οι συντάξεις θα είναι συντάξεις πείνας που ήδη είναι.

Για να το καταλάβετε αυτό καλυτέρα, σκεφτείτε ότι το χρήμα αποτελείται μόνο από κέρματα. Δεν υπάρχει τραπεζικό σύστημα, και οι αποταμιεύσεις πέφτουν μέσα σε ένα κουμπαρά. Για να μπορούν οι άνθρωποι να αποταμιεύουν, η Κυβέρνηση θα πρέπει να εκδίδει κέρματα παραπάνω απ όσα θα παίρνει πίσω για φόρους. Αλλιώς πως θα πάρουν οι άνθρωποι συντάξεις; Άλλα για το ασφαλιστικό πρόβλημα θα κάνουμε ένα ειδικό μάθημα. Ας γυρίσουμε στα ομόλογα του Κράτους.

Ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι το Κράτος αγοράζει οτιδήποτε επιθυμεί με τυπωμένο χρήμα. Οι πολίτες, ταμεία, ΙΚΑ, επιχειρήσεις, τράπεζες, κάτοχοι του χρήματος αυτού, είναι πέραν αυτού που θα επιθυμούσαν να το κρατούν σε αυτή την μορφή, και άρα είναι αδύνατον να το καταθέσουν με κάποιο τόκο. Το ‘πολύ χρήμα’ θα οδηγούσε σε μηδενικό τόκο.

Κατά συνέπεια αυτή την ‘πολύ ρευστότητα’ στην οικονομία το Κράτος την εκκαθαρίζει με την πώληση ομολόγων. ‘Δανείζεται’ το χρήμα που εξέδωσε πίσω και έτσι διατηρεί τα επιτόκια σε ένα επιθυμητό επίπεδο που έχει σαν στόχο. Με άλλα λόγια, τα ομόλογα δεν αποτελούν τίποτα άλλο, παρά ένα μηχανισμό διατήρησης των επιτοκίων σε επιθυμητό ύψος, με στόχο να καθιστά τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα και τις δικές του εφικτές, και πέραν αυτού οι αποταμιεύσεις να είναι ασφαλείς και επαρκείς για τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Ερώτηση: Μα έτσι δεν φορτώνουμε τις μέλλουσες γενεές με χρέη;

Απάντηση: Φυσικά αυτό ο ισχυρισμός δεν είναι ισχυρός. Μα θα στείλουμε προϊόντα και υπηρεσίες που παράγουμε σήμερα στο παρελθόν, για να εξοφλήσουμε ελλείμματα του παρελθόντος; Αυτό είναι αδιανόητο. Μια χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα, οιουδήποτε ύψους έλλειμμα, δεν της αποστερεί την ικανότητα να δαπανήσει. Το κράτος μπορεί να εκδώσει όσο χρήμα είναι αναγκαίο για να ικανοποιήσει πλήρως τις υποχρεώσεις του. Αυτό το τελευταίο εξ ορισμού.

Σύνοψης: Κατά συνέπεια, και η φορολογία και η έκδοση ομολόγων έπεται της δαπάνης του Κράτους που εκδίδει το νόμισμα του, και κάθε δαπάνη του Κράτους συνοδεύεται με την έκδοση ομολόγων οπωσδήποτε. Καμία σχέση με τις δαπάνες του Κράτους δεν υφίσταται. Τα ομόλογα εκδίδονται για να διατηρούν τα επιτόκια εκεί που το κράτος επιθυμεί και για να μπορούν οι πολίτες κάποτε να πάρουν αξιοπρεπείς συντάξεις, αγοράζοντας με τις αποταμιεύσεις τους τα κρατικά ομόλογα που πάντα θα εξοφλούνται. Τελεία και παύλα. Μόνο με το Εθνικό Νόμισμα το Συνταξιοδοτικό Σύστημα και το Σύστημα Υγείας είναι εξασφαλισμένα. Με το ευρώ κανείς δεν είναι εξασφαλισμένος ούτε στα όρια της φτώχειας

Μάθημα 10^ο: Ανεργία

Ας το δούμε λίγο το θέμα της ανεργίας βαθύτερα. Γιατί άραγε έχουμε ανεργία, ενώ υπάρχουν δίπλα μας τόσοι πόροι που μπορούμε να τους εκμεταλλευτούμε. Κάθε μέρα χάνονται μεροκάματα 1,5 εκατ. ανέργων.

Ερώτηση: Τα ΜΜΕ, Σκάι και άλλα, λένε ότι έχουμε ανεργία επειδή δεν κάνουμε μεταρρυθμίσεις, επειδή έχουμε ακριβό εργατικό κόστος και σπάταλο κράτος. Άρα αν πέσουν τα μεροκάματα, διαλύσουμε το κράτος τότε η απασχόληση θα αυξηθεί. Χαμηλό κόστος εργασίας, καθόλου φόροι, καθόλου εργοδοτικές εισφορές, αγορά εργασίας χωρίς κανονισμούς, σημαίνει αύξηση της ζήτησης για εργασίας από τις επιχειρήσεις. Αυτό λέει και ο Σύριζα και τα άλλα κόμματα του ευρώ, από ΧΑ έως ΚΚΕ. Είναι έτσι όπως το λένε; Δηλαδή η φτωχή αμοιβή της εργασίας θα φέρει ανάπτυξη; Έχει γίνει αυτό ποτέ στην οικονομική ιστορία;

Απάντηση: Όχι, κατηγορηματικά όχι. Ποτέ δεν έχει γίνει αυτό. Η φτώχεια φέρνει φτώχεια και υποδούλωση του φτωχού. Νόμος ιστορικός!

Η ανεργία υφίσταται, όταν το εργατικό δυναμικό που προσφέρει την εργατική του ικανότητα, δεν μπορεί να την διαθέσει σε μια δεδομένη τιμή.

Η ανεργία επέρχεται όταν ο ιδιωτικός τομέας συνολικά, επιθυμεί να εργαστεί και να εισπράξει, αλλά δεν επιθυμεί να δαπανήσει για να αγοράσει οτιδήποτε παρήχθη στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης. Έτσι προκύπτει η ανεργία, χωρίς πρόθεση του εργατικού δυναμικού να μην θέλει να εργαστεί. Είναι ακούσια ανεργία (involuntary unempoloyment).

Οι οπαδοί του ευρώ, ηθικολογώντας, θεωρούν ότι υπάρχει ανεργία επειδή οι εργαζόμενοι δεν θέλουν να εργαστούν με κάποια δεδομένη αμοιβή (voluntary unempoloyment). Η ανεργία εδώ θεωρείται εκούσια. Οι άνεργοι είναι άνεργοι επειδή θέλουν να είναι άνεργοι!!! Δεν δουλεύουν όμως γιατί δεν υπάρχουν δουλειές να δουλέψουν, αυτό είναι. όλο.

Αν λοιπόν κάποιοι του ιδιωτικού τομέα, δεν θέλουν να δαπανήσουν, και επιθυμούν να διακρατούν το χρήμα, με ποικίλες μορφές, εκτός παραγωγής (αποταμιεύουν), τότε η πλήρης απασχόληση θα μπορούσε να διατηρηθεί, αν κάποιοι άλλοι θα επιθυμούσαν να δαπανήσουν πιο πολύ, αφού δανειστούν, και έτσι να διατηρήσουν την δαπάνη στα επίπεδα της πλήρους απασχόλησης.

Αν όμως κάνεις δεν επιθυμεί να δαπανήσει και όλοι θέλουν να αποταμιεύουν, τότε η προσφερόμενη εργατική δύναμη δεν αγοράζεται και έτσι έχουμε ακούσια ανεργία. Έτσι ορίζεται η ανεργία.

Σε μια χώρα όπου οι τομείς της οικονομίας είναι δυο, όπως με το καθεστώς του ευρώ, δηλαδή ιδιωτικός και δημόσιος ως προς την συμπεριφορά τους ταυτίζονται, και ο άλλος είναι ο εξωτερικός τομέας, τότε, αν το Κράτος επιθυμεί να εξισώσει τις δαπάνες με τα έσοδα του ή και να έχει πλεόνασμα, ο ιδιωτικός τομέας λόγω χρεών και φόρων, προσπαθεί να αποταμιεύει πιο πολύ απ΄ ότι δαπανά, ενώ ο εξωτερικός τομέας εξισώνει, εισαγωγές με εξαγωγές, όπως στη χώρα μας γίνεται, τότε η ανεργία θα είναι και επιμένουσα και αυξητική.

Με αλλά λόγια, ακόμα δεν φτάσαμε στον ‘βραχώδη πυθμένα’.

Κάνεις δεν δαπανά. Πως θα έλθει η ανάπτυξη;

Αυτή ακριβώς την πολιτική επιβάλουν τα μνημόνια και νομίζουν ότι αν μειωθούν οι εργοδοτικές εισφορές, οι φόροι, οι μισθοί, οι συντάξεις, μειωθούν οι δαπάνες του Κράτους και κατά συνέπεια οι τιμές, θα έλθει η ανάπτυξη μέσω εξαγωγών.

Μα το ίδιο κάνουν όλες οι χώρες της ευρωζώνης, πως θα έλθει η ανάπτυξη, με θαύμα; Η μια χώρα εξάγει την ανεργία στην άλλη χώρα. Άρα το θέμα μας δεν είναι εκεί, αλλά στο γεγονός ότι κανείς δεν δαπανά.

Ερώτηση: Αυτό ακούγεται καλά. Άρα τι πρέπει να γίνει;

Απάντηση: Σε μια χώρα λοιπόν που εκδίδει το νόμισμα της και υπάρχει ανεργία, αυτό αποτελεί ένδειξη ότι οι δημόσιες δαπάνες δεν είναι αρκετές για να απορροφήσουν την ανεργία.

Δεν υπάρχει άλλη λύση για να επανέλθει ο τόπος σε πλήρη απασχόληση, από το να αυξηθούν οι δημόσιες δαπάνες. Αλλά αυτές δεν μπορούν να αυξηθούν λόγω του ότι η χώρα δεν έχει Εθνικό Νόμισμα.

Το τέρας της ανεργίας, δεν είναι μόνο υπεύθυνο για την απώλεια παραγωγής και πλούτου, αφήνει πίσω την χώρα από τις σύγχρονες τεχνολογίες, καταστρέφει τις δομές της υγείας, της πρόνοιας, της παιδείας και της ασφάλειας, σπρώχνει στη μετανάστευση το επιστημονικό προσωπικό και εργαζόμενους, εντείνει την αύξηση της εγκληματικότητας, καλλιεργεί τις φυλετικές διακρίσεις, είναι αιτία της ανάπτυξης του λαϊκισμού και επικινδύνων ιδεολογιών και αντιδημοκρατικών κινημάτων, απωθεί στο περιθώριο της ζωής τους απόμαχους της εργασίας και εν τέλει ένα Έθνος (άνδρες, γυναίκες, παιδιά) το εξωθεί σε βίο απολίτιστο.

Σύνοψης: Η ανεργία είναι ακούσια και υφίσταται λογά ανεπαρκών δαπανώντα τέρας αυτό σκοτώνεται μόνο μέσα στην Ελλάδα, από τους Έλληνες, με όπλο το Εθνικό Νόμισμα και τις Εθνικές Δαπάνες. Είναι αυτό που δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα του ευρώ, των ΕΣΠΑ και μέσω της δήθεν ευρωπαϊκής ελεημοσύνης της ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτά είναι γελοία. Μόνο με το Εθνικό Νόμισμα μπορεί να χαραχτεί μια σύγχρονη εθνική στρατηγική ανάπτυξης. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.

Μάθημα 11^ο: Το Ασφαλιστικό Πρόβλημα

Ερώτηση: Τι γίνεται με τις συντάξεις. Ο Πάππους μου δεν έχει λεφτά και έχει δυστυχισμένο βλέμμα. Θα πεθάνει πικραμένος! Γιατί;

Απάντηση: Ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι έχουμε δημιουργήσει ένα τέτοιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας που είναι πλήρως χρηματοδοτημένο. Στο κάθε συνταξιούχο αντιστοιχεί ένα ικανό ποσό για την σύνταξη του και την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη. Ας υποθέσουμε επίσης ότι η συνολική δαπάνη στην οικονομία δεν είναι στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης. Ποιο νομίζετε θα είναι το αποτέλεσμα μιας τέτοιας κατάστασης για το “εξασφαλισμένο” σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας; Είναι απλό, σε λίγο καιρό θα καταρρεύσει.

Άρα το πρόβλημα των συντάξεων και της υγείας δεν έχει να κάνει με την χρηματοδότηση του, σε μια χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα, ή πόσοι εργαζόμενοι, πόσους συνταξιούχους μπορούν να τρέφουν από τους τρεχούμενους μισθούς τους και εργασία τους και άλλα τέτοια παλαβά που μας ζαλίζουν.

Είναι θέμα της πραγματικής οικονομίας. Έχει να κάνει με τις παραγωγικές δαπάνες μιας χώρας που εκδίδει το δικό της νόμισμα.

Ας έχουμε κατά νου, άλλη μια φορά, ότι μια χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα ποτέ δεν πτωχεύει και ότι έχει απεριόριστη δυνατότητα δαπάνης, δηλαδή να αγοράσει οτιδήποτε μπορεί να παραχθεί στη χώρα σε κατάσταση πλήρους απασχόλησης. Αυτό το κάνει με απλό τρόπο. Πληκτρολογεί χρήμα στους λογαριασμούς των πολιτών της. Τόσο απλά γίνεται.

Δεδομένου αυτού, όταν μια χώρα φαίνεται ότι θα έχει πρόβλημα με τον δείκτη αλληλεξάρτησης των γενεών στο μέλλον, χαράσσει από τώρα εκείνη την οικονομική πολιτική έτσι ώστε, οι δαπάνες της από σήμερα, να δημιουργούν εκείνες τις συνθήκες, που οι εργαζόμενοι στο μέλλον να μπορούν να παράγουν σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης και να ικανοποιούν τις ανάγκες όλου του πληθυσμού εκείνης της εποχής.

Με άλλα λόγια αν μετά από 50 χρόνια, 9.999.999 είναι συνταξιούχοι και ένας μόνον εργάζεται, αυτός ο ένας να έχει την ικανότητα να θρέψει με την παραγωγή του και τα 10.000.000. Θέλω να πω με αυτό το ‘θεατρικό παράδειγμα’, ότι δεν περικόπτεις δαπάνες για την παιδεία, γιατί στο μέλλον θα έχεις εργατικό προσωπικό ανεκπαίδευτο και ελάχιστο επιστημονικό προσωπικό χωρίς γνώση και τεχνολογία για να ‘τρέξουν’ την οικονομία της εποχής τους.

Άρα όλοι πρέπει να κατανοήσουν ότι το πρόβλημα με τους συνταξιούχους δεν είναι πρόβλημα που έχει σχέση με την χρηματοδότηση τους. Το επικυρίαρχο κράτος, κάθε πρώτη του μηνός, έχει την δυνατότητα να ‘βάζει’ όσα χρήματα απαιτούνται να ζουν μια καλή ζωή.

Το θέμα είναι αν η χώρα θα παράγει και τότε το ερώτημα γίνεται πολιτικό με την έννοια, πόσα αγαθά θα δώσουμε για κατανάλωση στους συνταξιούχους; πόση υγεία; πόσες διακοπές; πόσα ρούχα; πόση ενέργεια; πόσο πολιτισμό; και οτιδήποτε άλλο.

Όλα αυτά συνιστούν το πραγματικό κόστος για μας, και όχι τα χρήματα που δεν είναι τίποτα άλλο παρά αριθμοί σε λογαριασμούς τραπεζών.

Μάθημα 12^ο: Οι Συναλλαγές μας με τους Ξένους/Εξωτερικό Εμπόριο

Άφησα αυτό το θέμα τελευταίο επίτηδες. Από εδώ πηγάζει η πηγή του φόβου των Ελλήνων για το Εθνικό Νόμισμα, με την έννοια, πως θα μπορούμε να αγοράζουμε οτιδήποτε θέλουμε από το εξωτερικό, αφού το Εθνικό Νόμισμα, η δραχμή, δεν θα έχει αξία.

Αν ρωτήσετε γιατί δεν θα έχει αξία, παίρνεις απίθανες απαντήσεις άσχετες με το θέμα. Ακούς ας πούμε ότι δεν έχουμε χρυσό. Αν τους πεις ότι δεν χρειάζεται ούτε ένα γραμμάριο χρυσό για να εκδόσεις χρήμα, σε κοιτούν με δυσπιστία και πολλοί με φόβο. Κατάλοιπα βαρβαρικών αντιλήψεων που ζουν ακόμα στον 21ο αιώνα.

Πάντως ο φόβος που καλλιεργείται στους Έλληνες, από το κατεστημένο του ευρώ, έχει στον πυρήνα της αυτή την αντίληψη. Η δραχμή δεν θα έχει αξία πράγμα που καταδεικνύει την έλλειψη εμπιστοσύνης των Ελλήνων στον εαυτό τους.

Φυσικά μια πρόχειρη παρατήρηση στο ότι λένε θα ήταν, πως οι 186 χώρες, από τις 205 που παρέλασαν πριν λίγο καιρό στους Ολυμπιακούς στο Ρίο, συναλλάσσονται μεταξύ τους αλλά και με τις υπόλοιπες 19 που ανήκουν στη ευρωζώνη (σύνολο 205 αν δεν κάνω λάθος). Για να συναλλάσσονται, πάει να πει ότι έχει αξία το νόμισμα τους, καίτοι η πλειοψηφία αυτών των χωρών δεν έχει χρυσό. Άρα η δραχμή γιατί να μην έχει αξία;

Ας πάμε καλύτερα στα οικονομικά.

Οι συναλλαγές μεταξύ χωρών αποκαλούνται διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές. Οι εξαγωγές δηλώνουν εμπορεύματα και υπηρεσίες που παρήχθησαν στη χώρα για να φύγουν από την χώρα, ενώ οι εισαγωγές είναι υπηρεσίες και εμπορεύματα που παρήχθησαν σε ξένες χώρες που εισέρχονται στη χώρα για να καταναλωθούν από εμάς.

Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν κόστος για τους κατοίκους της χώρας, επειδή εκφράζουν κεφάλαιο, εργασία και πόρους τους οποίους οι κάτοικοι δεν μπορούν να τους χρησιμοποιήσουν για να παράγουν προϊόντα που οι ίδιοι αλλιώς θα κατανάλωναν.

Οι εισαγωγές είναι πραγματικό όφελος με την έννοια ότι έρχονται απ έξω και καταναλώνονται από τους κατοίκους τη χώρας. Με αυτή την έννοια αν οι εισαγωγές είναι μεγαλύτερες από τις εξαγωγές τότε ο υλικός βιός των κατοίκων της χώρας είναι σαφώς καλύτερος. Οι εξαγωγές μπορούν να θεωρηθούν ως το κόστος των εισαγωγών.

Οι χρηματικές συναλλαγές δεν θεωρούνται ως εξαγωγές ή εισαγωγές. Αντιπροσωπεύουν χρηματικές ροές από και προς την χώρα και έχουν επίπτωση στην συναλλαγματική ισοτιμία του νομίσματος της χώρας με τα αλλά νομίσματα.

Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται με τα νομίσματα των χωρών που συναλλάσσονται. Αν θέλουμε να αγοράσουμε κάτι από την Ρωσία θα πρέπει να αναζητήσουμε ρούβλια δίνοντας δραχμές και αν η Ρωσία θέλει να αγοράσει κάτι από την Ελλάδα θα αναζητήσει δραχμές για να πληρώσει δίνοντας ρούβλια.

Ερώτηση: Σε ποια ισοτιμία γίνεται η ανταλλαγή; Δηλαδή πόσες δραχμές θα πρέπει να δώσουμε να αγοράσουμε ένα ρούβλι ή ένα δολάριο αν θέλουμε να συναλλαχθούμε με την Αμερική.

Απάντηση: Στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του κόσμου το νόμισμα είναι μη μετατρέψιμο σε άλλο νόμισμα αναφοράς ή σε χρυσό και παράλληλα τα νομίσματα τους τα αφήνουν ελευθέρα να διακυμαίνονται στις διεθνείς αγορές. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ανεξάρτητη νομισματική πολιτική, δηλαδή οι χώρες μόνες τους καθορίζουν το ύψος του επιτοκίου που επιθυμούν, και όχι οι τραπεζίτες όπως σήμερα γίνεται στην Ευρωζώνη, ενώ η δημοσιονομική τους πολιτική, δηλαδή οι κρατικές δαπάνες, στοχεύει στη διατήρηση της πλήρους απασχόλησης.

Δεδομένων αυτών, ας υποθέσουμε ότι η Ελλάδα έχει χρόνιο πρόβλημα στο ισοζύγιο πληρωμών της, δηλαδή οι εισαγωγές της είναι μεγαλύτερες των εξαγωγών της, δηλαδή η αξία των εισαγωγών της σε δραχμές είναι μεγαλύτερη σε αξία των εξαγωγών της σε δραχμές. Τι σημαίνει αυτό;

Ότι άνθρωποι στο εξωτερικό επιθυμούν να διακρατούν την ελληνική δραχμή, δηλαδή να αποταμιεύουν σε ελληνικές δραχμές και ομόλογα από το να αγοράζουν με τις δραχμές που έχουν άλλα ελληνικά προϊόντα. Εάν αγόραζαν, δεν θα υπήρχε πρόβλημα στο ισοζύγιο πληρωμών. Θα είχαμε ισοσκελισμένο ισοζύγιο πληρωμών.

Αυτοί λοιπόν που στο εξωτερικό αποταμιεύουν σε ελληνικά αξιόγραφα (ομόλογα, μετοχές, δραχμές) επί της ουσίας είναι μέρος των αποταμιευτών που αποταμιεύουν μέσα στην Ελλάδα. Και οι δυο έχουν τις αποταμιεύσεις τους σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου για να κερδίζουν και κάποιο τόκο. Οι αποταμιεύσεις είναι ούτως ή άλλως εκπεφρασμένες σε δραχμές. Φυσικά αυτοί που αποταμιεύουν στο εξωτερικό σε ελληνικά ομόλογα ή δραχμές ή σε οποιοδήποτε άλλο νόμισμα, κάλλιστα μπορούν να απαλλαγούν από τις ελληνικές δραχμές μέσω της αγοράς συναλλάγματος αγοράζοντας κάποιο άλλο νόμισμα.

Οι δραχμές αλλάζουν χέρια, η αποταμίευση παραμένει ιδία ως προς τον αριθμό των δραχμών, ενώ η αξία αυτών των δραχμών καθημερινά ίσως να μεταβάλλεται στη διεθνή αγορά συναλλάγματος.

Όπως έχει τονιστεί από τις αποταμιεύσεις εξαρτάται η απασχόληση και εντεύθεν η δαπάνη του δημοσίου τομέα για να στηρίξει την πλήρη απασχόληση. Οι αυξημένες κρατικές δαπάνες για την μείωση της ανεργίας όταν αυτή αυξηθεί αντιστοιχεί στην επιθυμία του ιδιωτικού τομέα να αποταμιεύει.

Με άλλα λόγια αν οι εισαγωγές αυξηθούν, πράγμα που σημαίνει ότι είναι δυνατόν να χαθούν θέσεις εργασίας, τότε το κράτος αυξάνει τις δαπάνες του για να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και μειώνει τους φόρους ώστε να παρακινηθεί και ο ιδιωτικός τομέας στην προσπάθεια δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

Κατά συνέπεια οι αυξημένες εισαγωγές δεν πρέπει να θεωρούνται κάτι κακό, όπως μας λένε οι νεοφιλελεύθεροι, αλλά μέρος της καλύτερης ζωής του εντόπιου πληθυσμού.

Ερώτηση: Πως θα διακυμαίνεται όμως η τιμή του νομίσματος στις διεθνείς αγορές;

Απάντηση: Στην ουσία αυτό είναι αδιάφορο όσο οι ξένοι επιθυμούν να αποταμιεύουν σε ελληνικά αξιόγραφα, δηλαδή εμείς να εισάγουμε. Καλύτερα να παίρνεις παρά να δίνεις. Ο πρώτος κανόνας που μαθαίνουν οι πρωτοετείς στα Οικονομικά. Αλλά τι ακριβώς είναι εκείνο που λαμβάνουν υπ’ όψη οι αγορές για να αξιολογήσουν ένα νόμισμα; Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο υπόδειγμα ή τύπος για την αποτίμηση κάποιου νομίσματος.

Αλλά τα στοιχεία που λαμβάνονται υπ’ όψη είναι εκείνα της εγχώριας οικονομίας δηλαδή, η αποτελεσματικά λειτουργούσα δημοκρατία, ο πληθωρισμός, ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης, η ανεργία, το ύψος των επιτοκίων, η αυστηρή παιδεία σε όλες τις βαθμίδες με την έννοια παραγωγής υπεύθυνων αποφοίτων επαγγελματιών και επιστημόνων, η αποτύπωση του πολιτισμού σε εκδηλώσεις του Λάου, δημόσια κτίρια, πλατείες, θέατρα, κα, το αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα, η εθνική ασφάλεια, η δίκαιη και γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, η ελάχιστη γραφειοκρατία.

Με άλλα λόγια ένα νόμισμα δείχνει αυτό που είναι ένας Λαός, είναι η εικόνα του Λαού. Όλα αυτά όμως είναι ή μπορεί να είναι υπό τον έλεγχο ενός Δημοκρατικού Κράτους με ανάλογη κυβέρνηση που ασκεί σοβαρή νομισματική πολίτη, δημοσιονομική πολιτική και εισοδηματική πολιτική.

Σύνοψη: Μια Κυβέρνηση που ασκεί σοβαρή νομισματική πολιτική, δημοσιονομική πολιτική και εισοδηματική πολιτική, μπορεί να εξασφαλίσει την σταθερότητα της αξίας του νομίσματος χωρίς κανένα μα κανένα φόβο.

Επίλογος

Tα 12 αυτά μαθήματα ουσιαστικά ήσαν μια μικρή πραγματεία κατά του φόβου που διακατέχει τους γονείς σας, που ενώ υποφέρουν με το ευρώ, δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτό, γιατί φοβούνται, ως αμνήμονες, ότι με την δραχμή όλα θα γίνουν κόλαση, ενώ είναι στην κόλαση. Με το Εθνικό Νόμισμα όλα θα γίνουν καλύτερα.

Ο φόβος είναι φοβερό συναίσθημα, γιατί σαν σεισμός διαλύει κάθε αρετή του ανθρώπου και της κοινωνίας. Με τον φόβο η λογική πάει περίπατο Ο φόβος καταλύεται μόνο με την γνώση και αυτό το κείμενο αυτό προσπάθησε να κάνει. Ήταν μια άσκηση κατά του φόβου μέσω της γνώσης.

Η παλιά καλή μέθοδος των Ελλήνων του Λόγου.

Παμε καλα